'Onderzoek en de sector filantropie in Nederland' van Theo Schuyt vormt het vierde deel in onze serie ‘De wetenschap komt naar u toe’. Tweewegverkeer tussen onderzoekers en beleidsmakers, filantropieprofessionals en journalisten is cruciaal om de juiste (onderzoeks)vragen te stellen. Voeding vanuit de praktijk voorkomt dat de academie een ivoren toren wordt. Tegelijkertijd kunnen impulsen vanuit de wetenschap de filantropie ook verrassende inzichten geven en innovatie stimuleren.
Het is een genoegen om een bijdrage toe te voegen aan de reeks over onderzoek en de sector filantropie. Een prachtig initiatief, omdat het een kans biedt de contacten met de praktijk te verstevigen en te intensiveren. Ik kom daar later op terug.
Bij toeval maakte ik - op bezoek bij de Ford Foundation in New York - begin jaren negentig kennis met het onderzoek Giving USA. Teruggekomen in Nederland ben ik met het onderzoek Geven in Nederlandgestart, met steun van het Oranjefonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds en de FIN. In 2001 leidde dat - wederom met steun van GDN, FIN, CIO en NLFL - tot een leerstoel filantropie en een onderzoeksgroep aan de VU. Mijn oratie droeg als titel: De Filantropische Sector en ‘Philanthropic Studies’ in Nederland. Wetenschappelijke belangstelling voor een maatschappelijke sector in wording (Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum). Een titel met actualiteitswaarde.
Sinds 2001 is er veel gebeurd. In Nederland kreeg de VU-onderzoeksgroep in 2010 gezelschap van het Erasmus Center for Strategic Philanthropy, gesponsord door de Adessium Foundation. In 2014 stichtte het Elisabeth Strouven Fonds een leerstoel aan de Universiteit Maastricht. Ondertussen had ook prof. Geert Sanders, hooggeleerde fondsenwervingexpert een leerstoel aan Nyenrode aanvaard.
Ons VU-team startte op instigatie van Pamala Wiepking in 2007 met het European Research Network on Philanthropy. Een vrijwilligersinitiatief. Dat leverde Brussels onderzoek op en daarover valt recentelijk veel positiefs te melden. Brussel, de Europese Commissie, en dan met name het Directorate Research and Innovation wil nader kennismaken en waar mogelijk samenwerken met fondsen. De aanleiding was de Euforistudydie de Brusselse ambtenaren de ogen opende voor de vitaliteit en inzet van filantropische organisaties in Europa. Het haalbaarheidsonderzoek Giving Europeonder leiding van Barry Hoolwerf deed daar nog een schepje bovenop.
De Euforistudy leidde weer tot een onafhankelijke Expertgroep bestaande uit vertegenwoordigers van Europese fondsen en wetenschappers. Mijn collega Barbara Gouwenberg en ondergetekende hebben de leiding. Voor deze column wil ik graag één element als een sneak preview naar voren halen. En wel het principe van ‘multi-stakeholder approach’ dat kort samengevat luistert naar de naam SWAFS: Science With and For Society. Onderzoek doe je samen - als wetenschappelijke expert - met de betrokkenen bij een vraagstuk. Zoals de Geneeskunde het doet: kunde op basis van goed wetenschappelijk onderzoek met een hoge H-index. Tussen de uitbraak van een ziekte en het laboratorium is een voortdurende wisselwerking. In alle stadia.
Zo zie ik de relatie tussen het filantropie-onderzoek en de sector filantropie het liefst. We hebben net weer de Dag van de Filantropie achter de rug. Elke twee jaar het symposium van het Geven in Nederland-onderzoek. Professionaliseren van een sector kan niet zonder wetenschap en die wetenschap kan niet zonder de sector en de praktijk.
Bepaalde universitaire faculteiten kunnen van hun Geneeskunde collega’s op het punt van SWAFS nog wat leren, als wij de ervaringen met het ECSP in Rotterdam en de Maastrichtse leerstoel in ogenschouw nemen.
►Voor een uitgebreid DDB-verslag van de Dag van de Filantropie 2018: klik hier
nl
