Vooruitlopend op de gewijzigde Arbowet die in 2007 van kracht zal zijn, heeft staatsecretaris Van Hoof van Sociale Zaken en Werkgelegenheid besloten dat organisaties waar vrijwilligers werken nu al niet meer aan alle verplichtingen van de wet hoeven te voldoen. De versoepeling is vanaf 15 maart van kracht.
De arboregels beschermen vrijwilligers, maar worden ook als gecompliceerd en tijdrovend ervaren. Dit is ook tot de overheid doorgedrongen. In de nieuwe Arbowet worden vrijwilligers op advies van de SER gelijkgesteld aan zelfstandigen. Daarmee vervallen een groot aantal verplichtingen. De verplichtingen die voortvloeien uit het werken met gevaarlijke stoffen en biologische agentia blijven overigens wel van toepassing.
De nieuwe Arbo-wet wordt pas in 2007 van kracht. Omdat nu al duidelijk is dat de regels voor vrijwilligers wijzingen is het vreemd om vrijwilligersorganisaties verplichtingen op te leggen waarvan nu al duidelijk is dat die over een jaar niet meer noodzakelijk zijn, zegt Ronald Hetem van Vereniging NOV, het branchenetwerk van vrijwilligersorganisaties. “We hebben er bij het ministerie van SZW voor gepleit dit alvast een in voorlopige regeling vast te leggen, zodat vrijwilligersorganisaties niet onnodig belast worden met allerlei verplichtingen die over een jaar niet meer gelden. Wij zijn blij dat dit gelukt is. Al vrij snel na het SER advies in augustus 2005 was duidelijk dat we op één lijn zaten met het ministerie. In november zijn de eerste gesprekken gevoerd over de voorlopige regeling. Wij zijn erg blij met het uiteindelijke resultaat.”
Voordelen voor de ‘werkgevers’ van vrijwilligers zijn het afnemen van de administratieve lastendruk en het feit dat minder kosten hoeven te worden gemaakt, bijvoorbeeld voor het opleiden van BHV-ers en preventiemedewerkers. Ook vervalt de verplichting om een risico-inventarisatie en –evaluatie te maken. “De nieuwe wet is meer in balans met de principes van het vrijwilligerswerk,” zegt Hetem. “Tenslotte doen veel vrijwilligers vrijwilligerswerk omdat ze het leuk vinden. Wanneer ze daarbij moeten voldoen aan onevenredig zware verplichtingen gaat de lol er snel af.”
In de voorlopige regeling hebben vrijwilligers meer eigen verantwoordelijkheid omdat ze gelijkgesteld zijn aan zelfstandigen. Zijn ze daarmee niet vogelvrij geworden? Hetem: “Nee, de zorgplicht voor organisaties blijft bestaan. Ze moeten zorgen voor veilige arbeidsomstandigheden en kunnen daarop aangesproken worden. Er zijn bovendien extra beschermende regels van kracht voor kwetsbare groepen.”