nl
Vooraf: wie beoogt vertrouwen te oogsten door flink te informeren kan van een koude kermis thuis komen. Veel van die prachtige, transparante verantwoordingen krijgen weinig tot geen aandacht van de donateurs. Goede doelen liggen bij de meeste Nederlanders niet top-of-mind. Dat is even slikken als je zoals Tom en wij intensief meedenkt met goede doelen over hun strategie en performance. Maar het aantal Nederlanders dat zich regelmatig spontaan afvraagt hoe het ervoor staat met hun favoriete goede doel is gering. Hoe houdt je de relatie dan goed en boeiend? Daarover zijn we het eens: Kennis van en inzicht in belangen en motieven van gevers is essentieel. De bal ligt nadrukkelijk bij de goede doelen zelf. We hebben het al eens met Het Donateurspanel geconstateerd: donateurs hebben meer belangstelling voor concrete voorbeelden (van vlees en bloed) van de bestedingen van hun geld, dan voor transparante jaarverslagen en andere uitgebreide verantwoordingen.
Emotie, vertrouwen en het delen van essentiële waarden, daar draait het om in de relatie tussen donateur en goed doel. Kennis en verantwoording spelen in die relatie een ondergeschikte rol. Tenzij het een keer misgaat. Dan wil iedereen precies weten hoe het zit. De goede doelensector staat daarin overigens niet alleen. De financiële crisis en het effect daarvan op ons aller vertrouwen in de banken illustreert dat ook. En ook daar zien we: één bank valt om en de rest wordt net zo hard gewantrouwd. We, Als klanten en aandeelhouders komen er pijnlijk hard achter dat we eigenlijk nauwelijks weten wat veel banken precies doen, als ze het zelf al weten....
En daarom is die crisis ook zo venijnig: het draait nu alleen nog maar om vertrouwen en het ontbreken daarvan.
De index voor het donateursvertrouwen is gebaseerd op de index voor het consumentenvertrouwen. De index is een barometer voor de bestedingen van huishoudens in de filantropische sector. De index is opgebouwd uit oordelen over de geefbereidheid, fluctuaties in giften in het afgelopen jaar, en het imago van goede doelenorganisaties. De index geeft de 'gevoelstemperatuur' aan van de Nederlandse goede doelenmarkt. De index is met name waardevol omdat zij elk kwartaal gemeten wordt. Daardoor worden fluctuaties over de tijd in het donateursvertrouwen zichtbaar. Het donateursvertrouwen is niet alleen afhankelijk van het consumentenvertrouwen en andere economische indicatoren, maar ook van algemene maatschappelijke ontwikkelingen en de berichtgeving over goede doelen in de media.
In het Nederlandse Donateurspanel wordt niet alleen het donateursvertrouwen gemeten, maar ook het vertrouwen in andere instituties zoals banken, de overheid, kerken, media en de overheid. NDP metingen hebben ook laten zien dat mensen een zeer goed geheugen hebben voor 'schandalen' bij goede doelen. Bovendien is gebleken dat de reacties van goede doelenorganisaties op incidenten sterk van invloed zijn op het vertrouwen in die organisaties.
De decembermeting van het Donateurspanel wordt overigens een boeiende: we vragen de donateurs dan niet alleen naar hun vertrouwen in goede doelenorganisaties maar ook welke effecten zij verwachten dat de crisis zal hebben op hun geefgedrag. Eens kijken hoe het vertrouwen in de financiële sector doorwerkt in de charitatieve sector. Dat de branche inmiddels beschikt over drie jaar inzicht in de ontwikkeling van het donateursvertrouwen is zo gek nog niet.
Jan van Berkel (Nederlands Donateurspanel; WWAV) en René Bekkers (Universiteit Utrecht)
