nl
Allereerst wil ik, namens de jury, de zojuist bekend gemaakte prijswinnaars van harte feliciteren. Oranje Fonds, Mama Alice, Stichting Ontmoeting en War Child: proficiat en complimenten voor deze geweldige prestatie.
Toen twee jaar geleden PricewaterhouseCoopers en de Donateursvereniging dit initiatief startten, lagen de hoogste scores rond zes (zeg maar net een voldoende). Vorig jaar kwamen de hoogste scores uit op een zeven (zeg maar een ruim voldoende). Dit jaar constateert de jury tot genoegen dat er veel ruime zevens en ook achten gescoord zijn. De jury concludeert hieruit dat de Transparant Prijs een aantoonbare bijdrage heeft geleverd aan de kwaliteitsverbetering van de jaarverslagen. Gelet op de verbeteringen van de afgelopen jaren heeft de jury de verwachting dat volgend jaar de eerste negen wordt uitgedeeld. Maar een hoge score op de meetlat van de Transparant Prijs is geen doel op zichzelf. Het gaat erom dat goede doelen voor de gevers inzichtelijk maken wat met hun giften gedaan is.
Om deze reden heb ik vorig jaar bij de uitreiking van de tweede Transparant Prijs een pleidooi gehouden voor meer aandacht in de jaarverslagen voor de resultaten van de bestedingen. Met veel genoegen constateert de jury dat het thema leeft bij de goede doelenorganisaties. Uit veel jaarverslagen bleek dat organisaties actief bezig zijn een instrumentarium te ontwikkelen voor het meten en verantwoorden van de resultaten. De jury stelt vast dat het geven van concrete resultaten nog verbetering behoeft. Zeker, er vindt ruimschoots verantwoording plaats van het aantal gebouwde scholen, waterputten, het aantal gefinancierde onderzoeken. Maar wat is nu het resultaat van deze inspanningen geweest? En hoe presenteer je dit op een compacte en inzichtelijke wijze in het jaarverslag? De jury realiseert zich dat de resultaat- en impactmeting bij veel goede doelenorganisaties complex is, gelet op de veelsoortigheid van doelstellingen en activiteiten. Vanwege het belang van het onderwerp daagt de jury u uit het thema resultaten van de bestedingen in uw volgend jaarverslag weer centraal te stellen.
Een ander onderwerp dat de jury onder uw aandacht wil brengen is de betrokkenheid van belanghebbenden bij uw organisatie. Voor een beursgenoteerd bedrijf als Philips of Unilever, zijn er vier verplichte momenten waarop je aandeelhouders informeert over je kwartaalcijfers. Dat mag je als aandeelhouder ook verwachten: tenslotte is het bedrijf van de aandeelhouders. Als aandeelhouder wil je weten wat de prestaties van het bedrijf zijn waarvan je een stukje eigenaar bent. Goede doelenorganisaties hebben geen aandeelhouders, maar wel belanghebbenden: de donateurs, vrijwilligers, eigen medewerkers, projectpartners. De jury constateert dat een aantal jaarverslagen veel aandacht besteedt aan de belanghebbenden. Een concreet voorbeeld is het inzicht geven in wat vrijwilligers bijdragen aan uw instelling. De jury ziet nog wel veel verbeterpotentieel en roept u op om dit thema actief op te pakken.
Het aantal deelnemers aan deze derde editie van de Transparant Prijs is gelijk gebleven op 168. Verheugend is dat 44 nieuwe deelnemers hun jaarverslag hebben ingezonden. Dit betreft vooral kleine instellingen. De jury moet echter ook constateren dat er met name onder de kleine instellingen een groot verloop is geweest. Wij vinden dit jammer, temeer gezien het grote aantal goede inzendingen onder de nieuwe deelnemers bij de kleine instellingen.
Daarnaast is de deelname van de vermogensfondsen met 10 inzendingen nog aan de voorzichtige kant. Voor de vermogensfondsen is dit jaar een eigen set aan specifieke beoordelingscriteria ontwikkeld. De jury is aangenaam verrast over de kwaliteit van de inzendingen. Gelet op de maatschappelijke relevantie van de vermogensfondsen wil de jury deze categorie oproepen volgend jaar massaal hun jaarverslag in te zenden.
Transparantie betekent ook dat de jury transparant wil zijn over het proces achter de Transparant Prijs. Wij hebben u zojuist een kijkje in de keuken gegeven van de werkzaamheden van de screeningscommissie, de beoordelingscommissie en de jury. Ik moet u zeggen dat wij als jury onder de indruk zijn van de professionaliteit van het beoordelingsproces en wij hebben ons ervan overtuigd dat de beoordeling op objectieve en eerlijke wijze is gebeurd. Naar aanleiding van de bevindingen van de jury bij de Transparant Prijs 2005 kent de Transparant Prijs dit jaar vier categorieën. De jury is van mening dat door de nieuwe indeling de jaarverslagen onderling beter vergelijkbaar zijn geworden.
Alvorens toe te komen aan de bekendmaking van de overall prijswinnaar van de Transparant Prijs 2006 wil ik een aantal bevindingen met u delen:
• Vorig jaar heeft de jury de verwachting uitgesproken dat de transparantie van de goededoelensector nog een extra impuls zou krijgen als gevolg van de Code Wijffels. Met genoegen constateren wij dat de Code Wijffels goede navolging heeft gekregen en dat veel instellingen actief zijn de Code te implementeren.
• Zoals ik al aangaf, heeft de jury dit jaar speciale belangstelling gehad voor de resultaten van de bestedingen. Net als vorig jaar loopt de sector internationale hulpverlening voorop in het geven van inzicht. Andere sectoren blijven nog achter. Tevens is het de jury opgevallen dat maar weinig aandacht besteed wordt aan doelstellingen die niet gehaald zijn, activiteiten die minder goed gingen of zelfs mislukt zijn. De jury pleit voor een beter evenwicht door ook de zaken die niet goed gingen transparant te verantwoorden en de leer- en verbeterpunten te benoemen.
• Vooral de grotere instellingen blijven moeite houden om compact te blijven. Ook de tijdigheid kan beter: het merendeel van de verslagen van grotere instellingen wordt pas in mei en juni gepubliceerd. Waarom lukt het de beursfondsen wel in februari een jaarverslag te publiceren en de grotere goede doelenorganisaties niet?
• De Transparant Prijs is bedoeld om transparante verslaggeving te stimuleren. Dit jaar is kwaliteitsverbetering opnieuw duidelijk zichtbaar geweest. In dit kader noem ik het verslag van Stichting Centraal Fonds RVVZ als sterkste stijger met bijna een verdrievoudiging van de score. Een kwaliteitsverbetering om trots op te zijn. Het jaarverslag van Stichting Centraal Fonds RVVZ krijgt dan ook een eervolle vermelding.
De jury is positief over de bereikte verbeteringen. Samenvattend is duidelijk geworden dat de Transparant Prijs op het gebied van transparantie in de goededoelensector een belangrijke beweging in gang heeft gezet. Hier wil ik graag een compliment maken aan de Donateursvereniging en PricewaterhouseCoopers, die dit initiatief ontwikkeld hebben met prachtige resultaten. De jury blijft vragen om aandacht voor compactheid, tijdigheid en resultaten van bestedingen. Gebruik de beoordelingscriteria als leidraad of denkkader om u te stimuleren het thema transparantie op maat te maken voor uw organisatie. Gebruik de beoordelingscriteria vooral niet als een checklist die u netjes sjabloonmatig afwerkt. Het gaat uiteindelijk om de bezieling, het zichtbaar maken van de passie, de eigenheid en het karakter van uw organisatie. Regelmatig dachten wij als jury ‘Alles staat er in, maar toch mist er iets'. Een jaarverslag moet een lezer pakken en de eigenheid en passie van uw organisatie overbrengen.
Ik wil de overwegingen en argumentatie van de jury bij de winnende jaarverslagen met u delen. Tot slot zal ik de overall prijswinnaar van de Transparant Prijs 2006 bekend maken:
In de categorie Vermogensfondsen is het Oranje Fonds de winnaar. Het verslag is inhoudelijk sterk, kent een evenwichtige score. Het verslag scoort hoog op het inzicht geven in doelstelling, strategie en beleid, de risicoanalyse en de financiële verantwoording. Het verslag is plezierig leesbaar en oogt duidelijk en overzichtelijk. Als aandachtspunt wil de jury meegeven om dieper in te gaan op de resultaten van de verschillende activiteiten. Welke impact heeft u bereikt met de projecten die u ondersteund heeft. De andere genomineerden: Fonds 1818 en Stichting Sluyterman van Loo, wil ik namens de jury complimenteren voor hun jaarverslag. Fonds 1818 staat ook in de top 10 van sterkst gestegen verslagen, een zeer goede prestatie.
In de categorie kleine instellingen is de nieuwkomer Stichting Mama Alice de winnaar. De jury vond het verbazingwekkend dat u met zo weinig middelen in staat bent geweest om een zeer professioneel verslag op te stellen. Tevens is de inhoud zeer goed op orde, getuige ook de hoge score van een 7,1. Het verslag is daarmee tevens de best scorende nieuwkomer. De bijgevoegde DVD stelt de lezer in staat een goede indruk te krijgen van het werk van de stichting. De jury waardeerde het positief dat Mama Alice ook transparant verantwoording deed over zaken die niet, of minder goed liepen. Aandachtspunt is dat het even duurt voordat je ziet wat Mama Alice precies voor organisatie is. Dat mag van de jury een volgend jaar duidelijker en eerder uit het verslag blijken. De andere genomineerden: Stichting Projecten Zuid-Afrika en Net4Kids, verdienen ook de complimenten van de jury. Net4Kids met de interactieve verslaggevingsvorm via het internet dat als best practice voor veel andere instellingen kan dienen.
In de categorie Middelgrote instellingen was de keuze erg moeilijk. De genomineerden hadden alle 3 zeer goede verslagen. Het verslag van Stichting Ontmoeting heeft gewonnen, omdat dit verslag een echte ontmoeting tot stand brengt met Stichting Ontmoeting. De gedrevenheid wordt zichtbaar gemaakt zonder opsmuk en met een sober maar zeer verzorgd verslag dat bovendien ook prettig leesbaar is. Stichting Christelijke Mediaprojecten 3xM verdient ook complimenten omdat deze stichting al voor het derde achtereenvolgende jaar meedoet in de top van de jaarverslagen in deze categorie. Aandachtspunt is vooral de omvang van het verslag. Je hebt wel meerdere M&M's nodig voor je de smaak van stichting 3xM te pakken krijgt. Het Nationaal Muziekinstrumentenfonds heeft ook een prachtig verslag gemaakt waaraan eigenlijk maar één ding ontbreekt: wat doen die prachtige oude muziekinstrumenten nu met de gebruikers. De jury had graag de klanken en de toonhoogten van de stradivariussen willen horen in het jaarverslag.
War Child was vorig jaar reeds genomineerd voor de Transparant Prijs. Dit jaar zijn ze prijswinnaar in de categorie groot. Het feit dat ze deze prestatie hebben behaald als relatief kleine en jonge organisatie is een compliment waard. De jury heeft positief gewaardeerd dat de aandachtspunten van vorig jaar ten aanzien van de risicoparagraaf en de evaluatie van projecten zijn opgepakt. Ook bij prijswinnaars kunnen nog verbeteringen bereikt worden. Zo vindt de jury dat de analyse van de financiële resultaten beter kan en mag de vooruitblik naar de toekomst concreter ingevuld worden. Het was echt een close finish in de categorie groot omdat de andere genomineerden: Artsen zonder Grenzen en Woord en Daad, uitstekende jaarverslagen hebben opgesteld. In meer algemene zin is het de jury opgevallen dat met name de christelijke goede doelenorganisaties overtuigen met jaarverslagen die de volgende kernwoorden bevatten: betrouwbaar, sober, verzorgd, gedegen.
De jury heeft met volle overtuiging de 4 prijswinnaars gekozen. De kwaliteit van de jaarverslagen van de prijswinnaars ligt zeer dicht bij elkaar. Om dan uit 4 goede jaarverslagen nog eens het meest transparante jaarverslag te kiezen is niet eenvoudig. Waar we als jury voor hebben gewaakt is dat de sympathie voor het goede doel zelf mee gaat spelen in de keuze. Ook mag het geen vanzelfsprekendheid zijn dat de winnaar van categorie groot automatisch ook de overall prijswinnaar wordt. Juist de kwaliteit van de kleine instellingen heeft de jury dit jaar bijzonder verrast. U merkt het: ik houd de spanning er nog even in. Maar ik kan u meedelen dat de instelling die de overall prijswinnaar geworden is van de Transparant Prijs 2006 erin geslaagd is om als klein fonds in zijn categorie op een heldere, compacte, passievolle en karaktervolle wijze te communiceren over de dilemma's, de gehaalde en niet-gehaalde resultaten.
Dan is nu het moment gekomen dat ik u de overall prijswinnaar bekend ga maken.
En die winnaar is: WAR CHILD.
