nlAMSTERDAM (6 oktober) - Kinderen die illegaal in Nederland verblijven hebben recht op onderwijs, maar mogen door het ontbreken van een tewerkstellingsvergunning geen stage lopen. Een schending van het recht op onderwijs, vindt maatschappelijk investeerder Start Foundation. Het fonds heeft geld beschikbaar gesteld in het recent opgerichte ‘Stoutfonds' om de boetes te kunnen betalen die bedrijven krijgen die deze jongeren wel in dienst nemen.
Kronkel in de wet
"Het is een hele rare kronkel in de wet", zegt Jos Verhoeven, directeur van Start Foundation. "In de Wet Educatie Beroepsonderwijs is vastgelegd dat de beroepspraktijkstage onderdeel van de studie is. Maar volgens de Wet Arbeid Vreemdelingen is er een werkvergunning nodig voor het volgen van een stage. Zonder stage krijgen deze leerlingen echter geen diploma en daarmee wordt hun recht op onderwijs geschonden, vastgelegd in het Verdrag inzake de rechten van het kind."
"Stoutfonds moet breekijzer worden"
Eén van de leerlingen die met een dergelijk probleem kampt is de twintigjarige ROC-leerling Kelvin Vrede. Hij is een bodemprocedure gestart tegen de Nederlandse Staat, omdat hij geen verblijfsstatus heeft en daarom geen werkvergunning voor zijn stage krijgt. "Dat was de aanleiding van onze actie", legt Verhoeven uit. "We hadden gehoopt dat er een kort geding aangespannen zouden kunnen worden, maar dat is een bodemprocedure geworden. Zo'n procedure kan ontzettend lang duren. Vandaar dat we niet meer hebben willen wachten. Ons Stoutfonds moet nu echt een breekijzer worden."
Bedrijven riskeren boete
Het Stoutfonds compenseert bedrijven die illegale jongeren toch een stageplek aanbieden en hiervoor een boete krijgen. Verhoeven: "Een werkgever die zo'n jongere toch stage laat lopen, riskeert een boete van 8.000 euro. En zelfs de onderwijsinstelling is in principe beboetbaar. Voor hen is het Stoutfonds, waarin we vooralsnog 150.000 euro hebben gestort. We hopen natuurlijk dat we helemaal niet hoeven uit te keren en dat dit door de Kamer wordt opgelost. Als we wel moeten uitkeren en we komen tekort, dan kunnen we wellicht meer geld vrij maken of collega-fondsen benaderen om bij te dragen."
Kamervragen
Over de Kamer gesproken: een uitzending van ‘De Ombudsman' over dit onderwerp in december vorig jaar leidde toen al tot Kamervragen. Minister van Onderwijs Van Bijsterveldt liet in een reactie weten dat wat haar betreft elke leerling stage moet kunnen lopen. "Helaas wil minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de wet niet wijzigen. De bonden en werkgevers hebben al flink gelobbyd en het lijkt erop dat er een grote meerderheid voor wijziging van de wet is. Het kabinet heeft echter nog steeds geen oordeel geveld. We hopen dat deze actie een en ander zal aanjagen."
Situatie krankzinnig
Verhoeven: "Er worden jaarlijks honderden miljoenen besteed aan de bestrijding van voortijdige schooluitval. Nu zijn er gemotiveerde jongeren die door de overheid gedemotiveerd worden om een diploma te halen. Dat is de wereld op zijn kop. Die jongeren moeten een kans krijgen op een fatsoenlijke toekomst, waar die ook is. Ik kreeg gisteren een reactie van iemand die deze situatie gewoon krankzinnig noemde. De overheid faalt en wordt nu ook nog eens beloond voor dat falen door een derde partij. Dat klinkt cynisch, maar is eigenlijk wel waar."
Eerste 28 werkgevers binnen
Werkgevers die een stageplek willen aanbieden, kunnen zich melden bij De Ombudsman. "Dat loopt eigenlijk heel goed. We hebben afgelopen vrijdag de eerste oproep gedaan en inmiddels hebben zich al 28 werkgevers met een stageplek gemeld. Nogmaals, we hopen natuurlijk dat het niet gaat draaien om de boetes en onze compensatie, maar dat dit de Kamer aanzet om nu toch snel beslissingen te gaan nemen", aldus Verhoeven.
Vermogensfondsen
