Mardjan Seighali: ‘Vluchtelingen ook een ‘business-model’

27 februari 2017
Nieuws | | Goede doelen

Nederland toont weinig leiderschap als het gaat om de inburgering van vluchtelingen. ‘Vluchtelingen worden neergezet als profiteurs, terwijl Nederland juist veel van vluchtelingen kan profiteren. Je moet kijken naar wat iemand wél te bieden heeft. Niet omdat het humanitairs is, het is een businessmodel’, aldus Mardjan Seighali, directeur Vluchteling-Studenten UAF in NRC afgelopen zaterdag.

Seighali zelf vluchteling

Mardjan Seighali (1964) is sinds 2013 directeur van Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF. Zij groeide op in Iran. In 1990 vluchtte zij met haar twee kinderen voor het toenmalige regime, haar man was al vooruit gegaan. Seighali studeerde in 1997 af in maatschappelijk werk & dienstverlening aan de Hogeschool van Amsterdam. Daarna heeft ze diverse post-hbo-opleidingen gevolgd, waaronder general management. Van 1996 tot 2013 werkte Seighali onder meer als manager in de jeugdzorg, in de reclassering en bij Erfgoed Nederland. Vorig jaar trad zij toe tot de raad van advies van het College voor de Rechten van de Mens.

Overheid en bedrijfsleven

Er ligt een taak voor zowel de politiek als het bedrijfsleven om vluchtelingen aan passend werk te helpen, aldus Seighali. Zelf begeleidt UAF vluchtelingen naar een baan. De kosten van zo’n traject zijn gemiddeld 3.500 euro per vluchteling per jaar. UAF ontvangt daarvoor jaarlijks 5 miljoen euro aan donaties en 2,5 miljoen subsidie van het ministerie van Onderwijs.

Te weinig inpsanningen

In 2015 hielp de stichting zo 207  vluchtelingen aan werk: nogal weinig, vindt NRC. Seighali: ‘Wij helpen voornamelijk hoogopgeleide vluchtelingen. En we zijn er met name voor mensen die niet zelf hun studiefinanciering kunnen regelen, zoals dertigplussers of mensen zonder verblijfsstatus. Ongeveer eenderde van de vluchtelingen is hoogopgeleid en van hen begeleiden wij weer eenderde.’ Het werk van UAF zou een stuk makkelijker worden als bestuurders in de publieke en de private sector niet zo ernstig tekort schoten. ‘Ik zie te weinig inspanning om passende banen te creëren. Werkgevers kunnen bovendien investeren in taalonderwijs en onderwijsinstellingen kunnen zich flexibeler opstellen.’

Business model

Seighali erkent dat de taalbeheersing een probleem kan zijn voor werkgevers: ‘Ik maak nog steeds taalfouten en laat lidwoorden liever weg”, zegt ze. ‘Maar is dat een belemmering? Je moet kijken wat iemand wél te bieden heeft. Niet omdat dat humanitair is, het is een business model.’
Vluchtelingen leren veel over de markt
Wat zou werkgevers over de streep kunnen trekken om toch vluchtelingen in dienst te nemen? Seighali: ‘Door de vlucht hebben ze competenties als resultaatgerichtheid en vindingrijkheid. Enorm doorzettingsvermogen. Je moet creatief zijn, als je een land wilt binnenkomen en met een smokkelaar onderhandelt. Nieuwsgierig. Ze zullen vragen stellen in een nieuwe organisatie. Waarom doen jullie dit zo? Dat kan ons aan het denken zetten. En ondernemers kunnen van vluchtelingen veel leren over de markt. Want consumenten zijn niet meer alleen maar vla-eters.’

Vluchteling is geen identiteit

Een dilemma: moeten vluchtelingen hun ‘status’ op hun cv vermelden? Seighali: ‘Ik zeg altijd: vluchteling is geen identiteit, het is een ervaring in je leven. En die ervaring neem je mee en zet je ook op je cv. Tegelijkertijd zeg ik: vluchtelingen zijn geen superburgers. We hoeven ons niet extra te bewijzen. We hebben recht op een leven zoals we dat zelf willen en daar moeten we voor knokken, maar waarom moeten we altijd iets beter doen dan anderen? Als vluchteling heb je alles verloren. Alles achtergelaten. Maar mensen lopen wel met een diploma: kijk, dit heb ik. Dat is een soort stil verlangen naar wie je bent.’

Verlies compenseren

We willen door mee te doen, laten zien wie we zijn. Als je in een vreemd land, waar je de taal niet spreekt, in een isolement raakt, ben je misschien wel veilig, maar dan voel je dat je er niet bij hoort. En dat is zwaar, en nu praat ik vanuit mijn persoonlijke emoties, want je bent niet alleen gekomen om veilig te zijn, maar ook voor een nieuw bestaan. Je wilt je verlies compenseren.”

Weinig leiderschap in Nederland

Seighali heeft dubbele gevoelens over het kabinetsbeleid: ‘Als ik kijk naar de afgelopen anderhalf jaar zijn er wel veel goede stappen gezet. Vluchtelingen kunnen nu vrijwilligerswerk doen, om de samenleving beter te leren kennen, ook als ze nog geen status hebben. Ze mogen nu ook vanaf dag één taalles volgen. Dat is ook goed. Maar het kan beter. Vluchtelingen worden neergezet als profiteurs. Op dit punt zie ik in Nederland weinig leiderschap, zeker als ik het vergelijk met de burgemeester van het Siciliaanse Palermo of de premier van Canada. Die zeggen: welkom, vanaf nu ben je een burger van mijn stad of staat. Premier Rutte en ook andere partijen polariseren behoorlijk. Ik kan heel moeilijk bevatten waarom je mensen die elders geboren zijn minder kansen geeft.’

Bezorgd over de verkiezingen

Over de komende verkiezingen en het anti-vreemdelingensentiment zegt Seighali: ‘Ik ben bezorgd. Ik ben bezorgd. Maar ik hoop toch nog steeds dat we naar een systeem van rechtsgelijkheid gaan, waarin niet je afkomst bepaalt wat je gaat worden, maar je talent en je capaciteiten en hoe je bent.’
 
Bron: NRC Handelsblad
 
►Wilt u voortaan elke donderdagochtend het laatste nieuws, opinies en achtergronden over de wereld van doneren & sociaal investeren? Voor een geheel kosteloos abonnement op DDB Journaal: klik hier.