Mogelijk bredere raadpleging vermogensfondsen over ‘post-ECSP-era’

Mogelijk bredere raadpleging vermogensfondsen over ‘post-ECSP-era’
Mogelijk bredere raadpleging vermogensfondsen over ‘post-ECSP-era’
12 april 2018
Nieuws | | Vermogensfondsen

Een aantal vermogensfondsen is onlangs opnieuw bij elkaar geweest om te spreken over de gevolgen van de sluiting van het Erasmus Centre for Strategic Philanthropy. Dat kenniscentrum sloot op 31 maart haar deuren vanwege financieringsproblemen. Mogelijk komt er een bredere raadpleging van vermogensfondsen over hoe zij aankijken tegen kennis- en informatieverschaffing op groepsniveau en in welke vorm of door welke partij(en) daarin eventueel moet worden voorzien.

Verdwijnen van ECSP geen 'acuut probleem'

Na de aankondiging van de sluiting van ECSP per 31 maart 2018 is een kleine twintig vermogensfondsen, in wisselende samenstelling, intussen driemaal bij elkaar geweest om op informele basis hierover met elkaar van gedachten te wisselen. Hun informele woordvoerder Eric Rijnders, directeur van Janivo Stichting, meldt desgevraagd dat door agendaproblemen slechts een beperkt aantal fondsen aanwezig was bij de laatste ontmoeting, maar dat zich twee ‘rode draden’ aftekenen.
Rijnders: ‘De aanwezigen deelden het inzicht dat er tal van spelers actief zijn die desgevraagd kunnen voorzien in de informatie- en kennisbehoefte van fondsen. In dit zin lijkt het verdwijnen van een partij als ECSP geen acuut 'probleem' te veroorzaken. Veeleer is de vraag wie ervoor moet/kan zorgen dat fondsen die informatie- en kennisbehoefte ook feitelijk en tijdig ervaren en daarop acteren. Zoals één van de aanwezigen opmerkte: het gaat mij niet zozeer om de vragen die ik zelf al stel, maar om de vragen die ik niet vanzelf stel.’

Collectief acteren

Een ander thema betreft de collectieve belangen. Rijnders: ’Een tweede punt dat aan bod kwam: is het stellen van vragen en het zoeken naar informatie en kennis iets dat je aan individuele fondsen wilt overlaten of iets dat je (mede) als sector wilt gaan initiëren, in een tijd waarin aan fondsen steeds zwaardere professionaliteits- en transparantie-eisen worden gesteld? Tot nu toe hebben vermogensfondsen op dit gebied niet of nauwelijks als collectief geacteerd.’
Rijnders trekt in dit verband een parallel met het validatie-dossier: ’Tot voor kort was kwaliteitsborging iets dat elk fonds op eigen houtje regelde, als het überhaupt al op de agenda stond. Nu is het een FIN-verantwoordelijkheid geworden.’

Bredere raadpleging

Op de vraag ‘Hoe nu verder’ zegt Rijnders: ’Er wordt nu gedacht aan bredere raadpleging van fondsen om duidelijker in beeld te krijgen hoe men in de sector over bovenstaande punten denkt. Er lijkt zich wel een soort groep van fondsen te vormen die in dezen wat actiever en collectiever wil gaan opereren dan tot op heden is gebeurd.’
Rijnders ziet hieruit nog niet zo snel een concreet 'ding' uitrollen: ’Ik ben eerlijk gezegd zelf blij dat we de discussie nu tenminste beginnen te voeren. Niet alleen met elkaar, maar ook op een niveau dat het niet gaat over onderzoek X of Y maar over de borging van kennisontwikkeling in de sector.’

Laatste, grote onderzoek

Intussen zijn de activiteiten van ECSP gestaakt. Directeur Ann Gummels presenteerde vlak voor de sluiting nog een laatste, groot onderzoek van haar instituut om de sector van vermogensfondsen gedetailleerd in kaart te brengen in termen van hun omvang en activiteiten. Vermogensfondsen als groep worden weliswaar specifiek geduid en besproken in publicaties over filantropie, maar het gaat hierbij veelal om schattingen op het niveau van vermogensfondsen als geheel. Tot op heden is weinig detail beschikbaar in termen van aantallen, segmenten en activiteiten.

'Vermogensfondsen doneren €1,3 miljard'

Nederland telt volgens het intussen door De Dikke Blauwe gepubliceerde ECSP-onderzoek ‘Filantropische fondsen kaart’ naar schatting zo’n 2150 vermogensfondsen en zij doneren aan goede doelen jaarlijks zo’n €1,3 miljard. Van het totale donatievermogen kan ECSP bijna €900 miljoen hard maken: de resterende €400 miljoen zijn gebaseerd op extrapolatie en een inschatting van de nog niet geïdentificeerde vermogensfondsen. Over het totale beheerde vermogen van de Nederlandse vermogensfondsen heeft ECSP geen onderzoeksgegevens.
 
►Voor een samenvatting van de onderzoeksuitkomsten: klik hier
►Voor het downloaden van het complete onderzoek: zie de bijlage onderaan dit artikel 
►Voor de column van Marc Petit over dit onderwerp: klik hier
►Voor de column van DDB-Expert Roy Cremers over dit onderwerp: klik hier