Ophef alom: minister Dekker wil de namen van gevers bekend laten maken die 15.000 euro of meer doneren. De reden is terrorismebestrijding en het tegengaan van ongewenste buitenlandse invloed op moskeeën of politieke partijen door die financieel te steunen. Als deze maatregel inderdaad doorgevoerd wordt, - de Tweede Kamer moet er nog over stemmen- zijn de gevolgen voor alle filantropische organisaties enorm. Voor jou als fondsenwerver zal dat betekenen: een lastig gesprek met een grote gever, die dan verplicht wordt zichzelf publiekelijk bekend te maken.
Tegelijk zijn er ook voorstanders van transparantie rond filantropie, omdat heel grote major donors ook invloed op overheidsbeleid (kunnen) uitoefenen. We hebben het dan wel over donors van de omvang van een Gates of Soros natuurlijk. Reden waarom de Amerikaanse fiscus de belastingopgaves van alle burgers online ter inzage heeft. De hoogte van hun donaties blijft trouwens grotendeels buiten beeld, omdat in de VS een plafond is gesteld aan de giftenaftrek.
De afgelopen weken is er al veel gezegd en geschreven over de tegenstrijdigheid van de voorgenomen maatregel, nu vorig jaar de AVG is ingevoerd die juist de privacy van burgers en donateurs moet beschermen. Behalve tegenstrijdig lijkt de maatregel ook overbodig.
Immers, via de belastingdienst zijn veel major donors allang bekend.
Stichtingen en vermogensfondsen moeten, om de anbi-status te krijgen en behouden, hun gegevens deponeren bij de belastingdienst die erop toeziet dat tenminste vijf procent van het vermogen jaarlijks wordt besteed. En mensen die grotere bedragen doneren, zullen veelal gebruik maken van de giftenaftrek - waaraan in Nederland geen maximumbedrag is gekoppeld - waardoor hun persoonsgegevens en de bedragen van hun giften bij de ficus bekend zijn. Als de belastingdienst zijn zaken goed op orde had, zou deze maatregel dus helemaal niet nodig zijn.
Juist daarom blijft het beeld hangen dat de overheid zijn eigen particuliere donateurs niet vertrouwt en daarmee ook zijn burgers niet. Wantrouwen jegens particulier bezit is volgens fiscalisten zelfs verankerd in de Nederlandse wetgeving.
Het is terecht dat transparantie gewenst is, juist in een sector die ethiek uitdraagt en geen ‘fout geld’ aan zich moet binden. Maar het is pijnlijk als mensen met goede bedoelingen hetzelfde worden behandeld als criminelen met kwade intenties.
nl
