Op de klippen

Het huwelijk tussen de Transparant Prijs en de vermogensfondsen is definitief op de klippen gelopen. Bij de laatste uitreiking waren er onvoldoende inzendingen (13 i.p.v. het minimum 20) volgens de jury om een prijs toe te kennen. En dat is even betreurenswaardig als voorspelbaar voor wie de voorgeschiedenis kent. De jury van de Transparant Prijs worstelde opzichtig met de beoordeling van deze charitatieve buitenbeentjes, die vermogensfondsen klaarblijkelijk zijn. Er kwam een time outin overleg met vermogensfondskoepel FIN.
Maar liefde kun je niet dwingen, ook al is het idee nog zo goed. Met het instellen van een nieuwe categorie ‘vermogensfondsen’ binnen de Transparant Prijs leek er eindelijk ruimte komen voor transparantie in dat deel van de sector dat van oudsher weinig opheeft met publieke verantwoording. Vermogensfondsen zijn feitelijk privé-spaarpotjes die niet afhankelijk zijn van publieksdonaties: so why bother?
Nou, daar valt wel wat tegenin te brengen. Transparantie als tegenprestatie voor fiscale vrijstelling van ANBI’s, bijvoorbeeld. Maar er zijn meer fundamentele redenen, die onder anderen door FIN-voorzitter Rien van Gendt al jaren naar voren worden gebracht. Een vermogensfonds, waarvan de bestuurders vaak rentmeesters zijn van een kapitaal en ideaal uit het verleden, zou transparantie voor zichzelf moeten willen en in ieder geval voor haar grantees. Transparantie kan de maatschappelijke slagkracht en mogelijkheden tot effectievere samenwerking met andere actoren in de samenleving sterk verhogen. Vermogensfondsen als changemakers met inzet van maatschappelijk durfkapitaal… ?

Het lijkt erop dat slechts een beperkt aantal vermogensfondsen in Nederland die opdracht echt serieus neemt. In de kleine kopgroep met innovatieve vermogensfondsen in Nederland gebeuren de mooiste dingen, maar het grote FIN-peloton komt nog steeds zo laat binnen dat zelfs een klassering ontbreekt. Dat heet een gemiste kans. Of: een gezonken huwelijksboot.