Nieuwe aanpak van gestoorde prikkelgevoeligheid bij kinderen met hersenaandoening

Het UMC Utrecht biedt sinds kort een speciaal zorgprogramma voor kinderen met hersenaandoeningen die last hebben van een gestoorde prikkelgevoeligheid. Met verfijnde diagnostiek en diverse behandel- en onderzoeksmethoden werkt het programma aan het herstel van stoornissen in de prikkelverwerking. Het zorgprogramma ‘Prikkelverwerking' is ontwikkeld voor kinderen met autisme en/of epilepsie van 8 jaar tot en met 15 jaar.
 
'Kinderen met autisme, epilepsie of aanverwante stoornissen hebben meestal een andere zintuigelijke wereld. Ze kunnen net als ieder ander zien, horen, ruiken en voelen, maar bij hen worden de zintuigelijke prikkels anders verwerkt.' vertelt kinderpsychiater en onderzoeker dr. Hilgo Bruining, verbonden aan het UMC Utrecht Hersencentrum. Een gestoorde prikkelgevoeligheid leidt ertoe dat te veel of juist te weinig prikkels de hersenen bereiken en dat adequaat reageren op de buitenwereld problemen oplevert. Dit kan zich uiten in cognitieve stoornissen (verminderde concentratie, leerproblemen) en gedragsproblemen (contactmijding, boosheid, agressie).
 
Integrale visie
Bruining is initiatiefnemer van het nieuwe programma waarbinnen diagnostiek, wetenschappelijk onderzoek en behandeling hand in hand gaan. 'Voorheen was alles gericht op diagnose (‘etiketten plakken') en begeleiding. Nu gaat het roer om. De kernvraag die wij ons stellen is: wijkt bij een kind prikkelverwerking af en wat betekent dit voor het dagelijkse functioneren? Vanuit dat vertrekpunt gaan we de stoornis te lijf met bestaande en nieuwe behandelmethoden. We streven ernaar om echt een verschil te maken voor de kwaliteit van leven.', legt Bruining uit.
 
Aanpak zorgprogramma prikkelverwerking
Het multidisciplinaire team brengt in kaart welke factoren bij kind, gezin en/of omgeving, bijvoorbeeld de school, de reacties op prikkels uitlokken en in stand houden. Deze bevindingen worden gekoppeld aan metingen van prikkelverwerking in het brein en neuropsychologisch onderzoek. Nog niet eerder werden in de psychiatrie metingen van hersenactiviteit (door middel van een EEG) op individuele basis ingezet voor klinische zorg.
 
De behandeling bestaat uit een nieuw ontwikkeld voorlichtingsprogramma (zogenoemde psycho-educatie) om ouders en kinderen beter te leren omgaan met prikkels in het dagelijks leven. Daarnaast wordt muziektherapie met gerichte ouderbegeleiding aangeboden als prikkelreducerende therapie. De testen en EEG-metingen worden na de behandeling herhaald om het effect goed in kaart te brengen.
 
Onderzoek naar nieuw medicijn
Recent onderzoek heeft aangetoond dat een bestaande plaspil (bumetanide) op veilige wijze de prikkelverwerking bij kinderen met autisme en aanverwante aandoeningen kan verbeteren. Ondersteund door de Hersenstichting en ZonMW gaat het zorgprogramma werking van dit medicijn verder bestuderen. Lees hier meer over dit onderzoek.
 
Het zorgprogramma Prikkelverwerking koppelt dus voor het eerst metingen en behandeling van prikkelverwerking aan individuele leer- en gedragssymptomen. 'Op deze manier zetten we samen met patiënten én ouders een belangrijke stap voorwaarts in het begrijpen en behandelen van ontwikkelingsstoornissen', aldus Bruining.