nl
Begin deze week maakte Universiteit Nyenrode bekend dat een nieuwe leerstoel wordt ingesteld: Social Venturing & Entrepeneurship. Prof. dr. ir. Gert van Dijk gaat de leerstoel bezetten en zal zich naast onderwijs richten op onderzoek naar door particulieren, fondsen en ondernemingen geïnitieerde nieuwe voren van maatschappelijk ondernemen. In 2008 zal bovendien – ijs en weder dienende - het World Social Venturing Forum worden georganiseerd. FM sprak met Van Dijk over zijn ambities.
De nieuwe leerstoel wordt ingesteld aan het Netherlands Institute for Social Venturing & Entrepeneurship (NSVE). Een viertal fondsen stond aan de wieg van dit instituut en de daaraan verbonden leerstoel: de Noaber Foundation, De Hoge Dennen, Tendris en het Entrepeneurs Fund. Bank Insinger de Beaufort ondersteunt de leerstoel met ingang van september 2006 via het maatschappelijke initiëringsbedrijf Tendris. De leerstoel komt niet helemaal uit de lucht vallen. Het vak social venturing was al geïntroduceerd in het MSc-onderwijs van Universiteit Nyenrode en een verplicht onderdeel van het onderdeel entrepeneurship. Ook maakt de materie deel uit van het parttime doctoraalprogramma.
Moeten we de leerstoel zien als een bevestiging van het feit dat het vak is gearriveerd?
Van Dijk: “Zo zou je het kunnen uitdrukken. Dat neemt niet weg dat we nog even hebben gestoeid met de vraag wat de hoofddiscipline zou worden waaronder de leerstoel zou moeten worden geschaard. Bedrijfskunde? Economie? Er is gekozen voor de paraplu van de behavioural economics. Dus de economie die enigszins afstand neemt van de veronderstelde rationaliteit van economische subjecten, die geacht worden te opereren vanuit de winstgedachte of nutsmaximalisatie. Ik richt me meer op andere overwegingen en gedragingen. Hoe komen besluiten tot stand? Welke overwegingen spelen in de ondernemende filantropie een rol? En daarbij kijken we met name naar die ventures die bijdragen aan maatschappelijke ontwikkeling en die buiten de scope van overheid of reguliere filantropie vallen.”
Richt u zich primair op het bedrijfsleven?
Van Dijk: “Nee, ik zie mijn werkgebied nadrukkelijk breder dan corporate philantrophy alleen. Uitgangspunt is dat ik me richt op al die filantropische initiatieven die op bedrijfsmatige leest zijn geschoeid. Dus: waarbij rendement voorop staat, rendement dat wordt teruggeploegd in projecten, en dat als doel heeft de ontvanger van hulp in staat te stellen ook zelf op zeker moment te gaan helpen. Hulp dus die zichzelf bedruipt. Dat zal in de praktijk natuurlijk niet altijd zo uitpakken. Er gaat ook weleens wat mis. Maar dat risico is inherent aan ondernemen. Mijn blik richt zich dus ook op vermogensfondsen en goede doelen, wanneer zij althans op een bedrijfsmatige manier opereren.”
En in uw opinie is het hard nodig dat dit fenomeen in Nederland nu eens met een wetenschappelijke bril op wordt beschreven?
Van Dijk: “Zeker. Ik heb nog geen onderzoeksresultaten om het met cijfers te staven, maar onze indruk is dat er op het gebied van bedrijfsmatig opereren op de filantropische marktplaats een snelle ontwikkeling gaande is, en dat dit ook absoluut nodig was. Er is nog teveel geldgeverij waarbij goede bedoelingen primair zijn, niet het 'rendement'. Ons onderzoek zal zich richten op initiatieven waarbij de doelstelling wordt verbonden aan een bedrijfsmatig aanpak. Dan komen zaken als meetbaarheid van het resultaat automatisch in focus. De ervaring leert dat ondernemers beter beslagen ten ijs komen, doorgaans werken met nauw omschreven doelstellingen, die dus ook achteraf beter toetsbaar zijn.”
Welke methodiek zal worden gehanteerd tijdens het onderzoek?
Van Dijk: “De nadruk zal liggen op het beschrijven van cases en vergelijkend onderzoek. Er zijn veel goede voorbeelden van microfinanciering te vinden, waarbij markten in bijvoorbeeld Zuid Amerika echt zijn opengebroken. Er zijn ook gevallen bekend dat het wat minder is gelukt. Waar ligt dat aan? Wat zijn de best practices en zijn die over te planten naar andere landen en situaties? We willen de eerste resultaten van ons onderzoek begin 2008 te presenteren tijdens het World Social Venturing Forum dat we hopen te gaan organiseren. Dat forum moet een jaarlijks terugkerend evenement worden waar best practices van over de hele wereld bijeen worden gebracht. Er is zo ontstellend veel geefgeld en er zijn zoveel NGO’s. Als die elkaar ondernemend gaan ontmoeten zal dat de effectiviteit in de sector zeker met een factor twee vergroten.”
Meer informatie op: www.nyenrode.nl/socialventuring
