nl
We mogen ons als sector gelukkig prijzen met een hoogleraar die keer op keer aandacht vraagt voor de rol van de filantropie in onze samenleving en die dat pleidooi ook voorziet van een stevige wetenschappelijke onderbouwing. Donderdag 30 september organiseerde de Vrije Universiteit een event ter gelegenheid van Schuyt’s nieuwste boek, Filantropie geheten, met als ondertitel: ‘Hoe maatschappelijke betrokkenheid ons helpt te overleven’.
Er waren allerlei mensen uit de sector en ieder gesprek begon met: lang niet gezien en fijn om weer een live event te bezoeken. De VU had van alles uit de kast getrokken om er een mooie bijeenkomst van te maken, met een welkom door de decaan van de faculteit, Karen van Oudenhoven en een panel van vijf en oud Tweede Kamerlid Laetitia Griffith die het boek in ontvangst nam.
Van ons allemaal
Schuyt houdt wel van provoceren en begon te zeggen dat zijn boek anti-Amerikaans was in die zin dat het bij filantropie in de media vaak gaat om de (super)rijken, terwijl filantropie van ons allemaal is. En het is ook van alle tijden en alle samenlevingen. Nederlandse huishoudens geven miljarden maar wie komt er in de krant? Het is altijd weer Bill Gates. De Vrije Universiteit is een mooie plek om dit punt te maken, want zelf ook ontstaan dankzij filantropie in gereformeerde kring. De VU-busjes en de Vrouwen VU-hulp hebben daar een cruciale rol in gespeeld.
Filantropologie
Dagvoorzitter Charles Groenhuijsen maakte de vergelijking met het boek van Rutger Bregman (De meeste mensen deugen) en noemde dit een soort ‘Bregman 2’. De boodschap is bovendien omgekeerd aan wat zijn journalistieke beroepsgroep de wereld in slingert: dat gaat altijd over slecht nieuws (‘goed nieuws is geen nieuws’) en hier gaat het juist over wat mensen goed doen. Maar het boek komt voort uit de gedachte dat er nog iets meer aan de hand is. Filantropie heeft te maken met hoe mensen samenleven en hoe samenlevingen worden vormgegeven. Het systeem dat samenlevingen daarvoor hebben bedacht, kent gezin en familie, overheid, markt en als vierde de filantropische instellingen. Deze vormen als het ware een laatste vangnet als alle anderen falen. Gezien het belang hiervan doet Theo Schuyt de oproep voor de vestiging van een nieuw wetenschappelijk domein, de filantropologie – de wetenschap die de filantropie beschrijft, analyseert en verklaart. Dit laatste landde nog niet meteen bij het panel en de zaal, maar het lijkt mij wel een goed idee om de plaats van de filantropie in de samenleving beter te begrijpen en zichtbaarder te maken.
Schroom bij de overheid
Het panel had een brede samenstelling met vertegenwoordigers van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), Goede Doelen Nederland (GDN), Nederlandse Organisatie van Vrijwilligerswerk en Landelijke samenwerkingsverband actieve bewoners. Er werden vele zinnige opmerkingen gemaakt en ik doe andere sprekers tekort door er maar twee uit te pikken die mij opvielen. Marjan Hammersma, secretaris-generaal van OCW zei: er is schroom bij de overheid om dingen te vragen van de samenleving, maar als je Theo hoort mag dat dus wel. En Jan van Berkel van GDN merkte op dat vrijwilligers- en non-profit organisaties vaak relevante maatschappelijke ontwikkelingen veel eerder oppikken dan de overheid.
Meer weten over het boek? Kijk op https://theoschuyt.nl/ waar je ook twintig bladzijden gratis kunt downloaden. Dat is vast niet bedacht door een wetenschapper maar door een slimme marketeer, want als je dat doet smaakt het vast naar meer!
Auteur Marc Wortmann is zelfstandig adviseur en tevens aan De Dikke Blauwe verbonden als Expert Onderzoek en als programma-manager van het Corporate Foundations Forum.
Wilt u meer bijdragen van zijn hand lezen? Klik hier.
