Omwenteling in fundraising vraagt leiders

Sinds de Britse goede doelenbranche lijdt onder een heftige imagocrisis en ook elders beproefde fondsenwervingsmethoden sleets aan het worden zijn, is de filantropische wereld zich aan het bezinnen. Als je een sector drastisch wilt veranderen, waar begin je dan? Bij goede leiders, betoogden oude rotten op het recente International Fundraising Congress. Makkelijker gezegd dan gedaan, zo blijkt. 

Fundraising: zwaarder en complexer

De taak die fondsenwervers hebben, is alleen maar zwaarder en complexer geworden, betoogt Tony Myers, Canadees fondsenwerver/filantropisch strateeg met dertig jaar ervaring over de hele wereld. ‘Er zijn ongelofelijke kansen door internet, maar anderzijds is de kritiek op ngo’s sterk toegenomen door datzelfde internet. Iedereen wil op elk moment alles kunnen checken/volgen/van commentaar voorzien/naar zijn eigen hand zetten.  Iedereen heeft meteen een mening en een emotie. Dat kan in ons voordeel werken, maar vaak ook in ons nadeel. Ondertussen zijn we geen David meer, velen van ons zijn echte Goliath’s en hebben niet meer vanzelfsprekend ieders sympathie.’

Hoge eisen aan de moderne fondsenwerver

Kay Sprinkel Grace (US, Transforming Philantropy) benadrukt de veelzijdigheid die gevraagd wordt van mensen in de filantropische sector. ‘Wij moeten samenwerken met onze achterban, met vrijwilligers, met megamultinationals en met de bakker op de hoek. En onze eigen raden van bestuur maken het nog het lastigst. Er wordt veel gevraagd van de moderne fondsenwerver. Want al deze groepen verbinden ook hun ziel en zaligheid aan de missie van onze organisaties. Falen is veel erger in de filantropische sector dan in andere sectoren. Het gaat tenslotte over honger, klimaatverandering of kanker.’

Wereldwijde leiderschapscrisis

Goede en inspirerende leiders, daar ontbreekt het aan in de filantropie, zijn alle deskundigen met elkaar eens. Daryll Upsall (werving & selectie voor fundraisers wereldwijd): ‘We weten veel meer over het belang van goed leiderschap dan zo’n dertig, veertig jaar geleden, toen veel van onze organisaties ontstonden. En ik moet vaststellen dat we een serieuze leiderschapscrisis hebben. Waar zijn de creatieve, ondernemende, inspirerende fundraisers?  Ik zie ze te vaak snel en teleurgesteld afdruipen.’

Ook in het Oostblok

Jan Kroupa (Tjechisch Centrum voor Fundraising): ‘Na de val van het communisme zagen we in het Oostblok een golf van bevlogen en veelbelovende filantropische leiders opstaan. Helaas vlakt dat nu af, er staat geen nieuwe op. Misschien is dat het besef dat de betere wereld toch niet zo maakbaar is als we hoopten. Er staat geen nieuwe generatie filantropische leiders klaar.’

Wat zijn de oorzaken?

Over de oorzaken zijn de experts en de fondsenwervers bij deze paneldiscussie (van de US tot Azië) het eens:

• Filantropie is no longer a dreamjob
• Er is te weinig ruimte voor opleiding en groei
• De loopbaankansen zijn gering
• De honorering blijft achter bij andere sectoren
• Er is een groot verloop van medewerkers (wereldwijd)
• De focus ligt te veel op kortetermijnresultaten, terwijl filantropie een kwestie van lange adem is
• Het ontbreekt in de sector aan ondernemerschap en creativiteit
• Veel traditionele ngo’s zijn inmiddels zelf een soort multinational/ministerie geworden met lange beslistrajecten en gebrek aan durf.
• De filantropie ligt altijd onder een vergrootglas. Je moet ook moreel een uitstekende leider zijn en je kunt je minder zwakheden permitteren dan in veel andere sectoren.
• Naarmate een organisatie groter wordt, groeit ook de afstand tussen de top en de fondsenwervers. En daarom krijgen veel fondsenwervers niet de steun die ze nodig hebben om hun werk goed te doen.
• Fondsenwerving heeft nog altijd een imagoprobleem: het is de ‘markt-kant’ van de filantropische sector en dat roept bij velen weerzin op.

Goede leiders worden gemaakt, niet geboren

Opmerkelijk is dat deze problemen overal ter wereld worden gevoeld, zij het met verschillende accenten. Tony Myers: ‘Ook vrij nieuwe ngo’s lopen al tegen deze problemen aan. De veelbelovende mensen zijn er wel, maar ze verdwijnen te snel. Vaak gedesillusioneerd, soms maar uitdagender banen in het bedrijfsleven. Ik zie de oplossing op twee fronten. We moeten nóg meer ons best doen om boards en ceo’s mee te krijgen in ons vak. A major task. En we moeten mensen beter trainen en opleiden en betere vooruitzichten bieden. Good leaders are seldom born, they are mostly made.’
Inmiddels wordt er gewerkt aan het IFC van volgend jaar. Myers: ‘het belangrijkste thema moet leiderschap worden. Alle andere dingen vloeien daaruit voort.’
 
www.resource-alliance.org/ifc