nl
‘Volgens de Duitse filosoof Peter Sloterdijk is het niet de vraag of een vrijwillige belasting al dan niet haalbaar is. De relevante vraag is of we de interpretatie van belasting als een schuld van de burger aan de staat kunnen veranderen, zei Sloterdijk donderdagochtend in een collegezaal van de Universiteit van Amsterdam voor een gehoor van belastingadviseurs, studenten fiscaal recht en andere geïnteresseerden.’
Verplichte gift
‘De uitleg van belasting als schuld aan de staat, heerst volgens de filosoof op ministeries van financiën. Die duiding is volgens hem desastreus, omdat ze de waardigheid van burgers aantast. Belasting is een gift, ook al is die verplicht, zegt hij. Niet de belastingplichtige maar de staat is in zijn ogen de schuldenaar.’‘De feodale verhouding tussen leenheer en leenman passeert de revue, net als Shakespeares tragedie Timon van Athene en Thomas Jefferson, de derde president van de Verenigde Staten, voordat de wijsgeer concreet wordt en een vlaktaks van 20% voorstelt op alle inkomen. Dat moet volgens hem haalbaar zijn, mits de vrijwillige belasting goed wordt begrepen en goed werkt. Sloterdijk stelt de VS ten voorbeeld: 'De Amerikaanse fiscale cultuur loopt jaren vooruit op de Europese. In 2010 werd $310 mrd aan filantropie besteed, omdat Amerikanen weten dat de staat niet alles doet.'’
Staat is geen vijand
‘Pater jezuïet priester Jörg Alt verwerpt Sloterdijks tegenstelling tussen samenleving en staat. 'In een democratie is de staat geen vijand, maar zijn wij zelf de staat. Inwoners krijgen de staat die zij verdienen.'’ Alt doet onderzoek naar fiscale gerechtigheid en armoede. Vanuit de katholieke sociale leer. Niet omdat die marxistisch is, zoals de kritiek nog wel eens luidt. Maar wel omdat de rijkste één procent van de wereldbevolking in het kielzog van het neoliberalisme steeds rijker is geworden. Het verschil tussen arm en rijk is gegroeid, aldus de socioloog, terwijl de belastingdruk is afgenomen. 'Waarom schenken de rijken niet meer?', vraagt Alt zich af. 'Omdat filantropie maar ten dele werkt', weet hij. Voor herverdeling zijn adequate belastingen nodig. Die werken volgens hem niet bij de gratie van vrijwilligheid.’Onpopulaire doelen
‘Belasting 'reframen' als geven, is lastig, denkt hoogleraar Hans Gribnau, hoogleraar belastingrecht aan de universiteiten van Tilburg en Leiden. En als de schenker het doel bepaalt, is het de vraag wie voor zo iets als het leger wil betalen, aldus Gribnau, of voor burgers die buiten de boot vallen zonder dat die op mededogen mogen rekenen.’
Bron: Het Financieele Dagblad
Lees hier het volledige artikel (alleen voor abonnees)
