Het is velen ontgaan in de eindejaarsdrukte, maar zoals de situatie nu is, houdt per 31 maart het Erasmus Centre for Strategic Philanthropy (ECSP) op te bestaan. Dit besluit nam de Raad van Toezicht in overleg met directeur Ann Gummels in december. De reden om de stekker eruit te trekken: het centrum voor strategische filantropie zegt haar activiteiten niet duurzaam gefinancierd te krijgen. Als straks op 31 maart daadwerkelijk het licht bij ECSP wordt uitgedaan in Rotterdam zou dat een absolute blamage zijn: voor de sector als geheel en voor de vermogensfondsen in het bijzonder.
Het ECSP werd in 2009 opgericht dankzij de financiële steun van Adessium Foundation. De faculteiten Erasmus School of Economics en Rotterdam School of Management van de Erasmus Universiteit stelden hun wetenschappelijke kennis ter beschikking onder andere voor onderzoek. Daarnaast konden diverse promotietrajecten worden gefinancierd. ECSP leverde de afgelopen negen jaar bijdragen aan kennisontwikkeling binnen de filantropiesector en koppelde academisch onderzoek aan praktijkervaringen. ECSP richtte zich hierbij vooral op de verbetering van kwaliteit, effectiviteit en impact van de vermogensfondsen.
Na het vertrek van directeur Michiel de Wilde (Goldschmeding Foundation) wachtte directeur Ann Gummels de taak om verder te werken aan financiële duurzaamheid, nadat founding contributor Adessium al eerder had aangegeven dat het centrum meer de eigen broek moest ophouden. Hoewel Gummels en haar team flink op weg leken die verduurzaming en diversificering te realiseren, is nu toch het besluit gevallen om de activiteiten per 31 maart al te beëindigen.
Wat is dat toch in de sector met financiering van wetenschappelijk filantropieonderzoek? Is dat alleen de verantwoordelijkheid van de onderzoeksinstituten en universiteiten?
De casus ECSP legt een structurele zwakte bloot in Het Land van Goed Doen: bij de filantropische loodgieter lijkt thuis niet alleen de kraan te lekken, maar staat de hele boel blank. In een sector die van instituten als ECSP en VU wetenschappelijke inzichten verkrijgt om het filantropievak te verbeteren en te professionaliseren ten gunst van de samenleving, lijkt er - behoudens organisaties zoals Adessium Foundation - nauwelijks behoefte om daarin zelf te investeren. Sinds wanneer is wetenschap gratis?
Het feit dat Geven in Nederland, het belangrijkste onderzoek van ons land – een voorbeeld in Europa – naar ons private geefgedrag, hoofdzakelijk met belastinggeld (ministerie van J&V) gefinancierd wordt, is feitelijk al een aanfluiting die met name het fondswervende deel van de sector zich mag aantrekken. Dat nu bij de fondsgevende vermogensfondsen klaarblijkelijk ook (nog) geen bereidheid bestaat om haar Rotterdamse onderzoeksinstituut in de benen te houden, is minstens zo’n blamage. Wie vindt dat ECSP of VU dan maar meer maatschappelijk ondernemerschap hadden moeten betrachten - eigen schuld, dikke bult - gaat compleet voorbij aan de gedeelde verantwoordelijkheid om kennis van en inzicht in eigen functioneren te ondersteunen.
Er is nu behoefte aan leiders in de sector van zowel fondsgevende als fondsenwervende organisaties en koepels die opstaan om wetenschappelijk filantropieonderzoek op de as Amsterdam-Rotterdam op een duurzame manier te helpen financieren. Precies zoals we dat ook proberen te doen voor de ‘buitenwereld’: dus niet een zak geld geven, maar kijken naar een goede mix van giften en investeringen. De laatste geluiden uit Rotterdam zijn dat daarover gelukkig nu gesprekken worden gevoerd, al is de uitkomst ervan nog zeer onzeker.
We mogen toch hopen dat de werklust, inventiviteit en toewijding in de sector om anderen te helpen ook kan worden ingezet om eens naar het eigen filantropiehuis te kijken. Daar is structureel onderzoek niet alleen gewenst, maar zelfs noodzakelijk om ‘goed doen’ effectiever te maken. Als dat geen ultiem ‘goed doel’ is, dan weten we het niet meer.
nl
