nlHet private geven aan wetenschappelijk onderzoek moet in geheel Europa worden gestimuleerd. Dat stelt het rapport ‘Giving voor Research in Europe’, dat in opdracht van de Europese Commissie is gemaakt door een groep onafhankelijke deskundigen. De inbreng van Nederland in dit rapport was groot, omdat ons land als enige Europese natie met haar “Taskforce Geven voor Weten” al een nationaal beleid voert op dit punt. Eind deze maand wordt in Brussel een conferentie gehouden waarin de bevindingen in het rapport centraal staan.
In de meeste Europese landen, met uitzondering van het Verenigd Koninkrijk, richt filantropie zich nauwelijks op steun aan wetenschappelijk onderzoek en technologische vernieuwing. Dat is in de VS wel anders. Daar worden, zoals bekend, universiteiten en onderzoeksinstituten voor een belangrijk deel op de been gehouden door private financiering van fondsen en bedrijven.
Ook aan Nederlandse universiteiten worden specifieke onderzoeken gefinancierd uit particuliere middelen. Maar nog veel te weinig, althans dat vindt de “Task Force Geven voor Weten”, die eind vorig jaar onder leiding van filantropieprofessor Theo Schuyt een aantal voorstellen deed om private financiering van wetenschappelijk onderzoek te stimuleren. De denkbeelden van de Nederlandse Task Force zijn volgens prof. Schuyt goed terug te vinden in het rapport ‘Giving voor Research in Europe’, dat in opdracht van de Europese Commissie in 2005 werd samengesteld door een team van onafhankelijke deskundigen. Schuyt: “Nederland loopt hierin voorop omdat wij als enige Europese land een nationaal beleid voeren. Het lag dus voor de hand dat men nadrukkelijk bij ons licht heeft opgestoken.”
Lissabon-agenda
Meer steun aan wetenschappelijk onderzoek en innovatie staat hoog op de zogenaamde Lissabon-agenda om van Europa in 2015 het meest concurrerende werelddeel te maken. Vandaar ook dat de Europese Commissie een Europees forum heeft opgericht om charitatieve instellingen te bewegen meer gelden te bestemmen aan onderzoek en innovatie. Het European Foundation Center (EFC) in Brussel is onder andere bij de uitvoering betrokken. Het recent verschenen rapport onder de titel ‘Giving for Research for Europe’ belicht het spectrum van mogelijkheden, al gestarte initiatieven en de rol die (vermogens)fondsen kunnen spelen bij financiering van onderzoek en innovatie. De Koning Boudewijn Foundation (KBF) in Brussel is ook nauw betrokken bij de bewustzijnscampagne.
Cultuuromslag
Onderdeel van de campagne is ook om het grensoverschrijdend geven te bevorderen en in het kader van vrij verkeer van kapitaal in Europa de fiscale belemmeringen hiervoor op te heffen. KBF is daar al langer publiekelijk pleitbezorger van. Ook moeten wetenschappelijke instellingen en onderzoeksprojecten niet gehinderd worden door locale en Europese wetgeving die het belastingvrij ‘geven voor weten’ verhinderen. Het moet tot een cultuuromslag komen stelt de Europese Commissie in haar rapport, in navolging van Theo Schuyt, die naast sprekers van grote Europese instellingen en foundations ook zal optreden tijdens de conferentie.
Schuyt: “Mijn boodschap zal deze zijn: het type staatsmodel in de Europese landen is bepalend voor de geefbereidheid. In Nederland is geven aan een culturele instelling al geen probleem meer, maar de universiteit behoort in de perceptie van de gevers toch tot het domein van de overheid. Die moet dus ook maar voor de financiering zorgen. Op dit punt is dus een echte cultuuromslag nodig om particulieren, fondsen en bedrijven te bewegen ook te doneren aan de wetenschap.”
