Eerst de crowd, dan de funding

Volgens het rapport Geven in Nederland 2017 geven Nederlanders steeds minder aan goede doelen, gemeten naar het percentage van het bruto binnenlands product. Bovendien lijkt de geefbereidheid bij fondsenwervingsacties af te nemen. Donateurs van voordekunst.nl laten echter weten vaker en meer te willen geven^[1]. Waarom maken gevestigde instellingen dan niet veel meer gebruik van crowdfunding?
 
Via voordekunst.nl, platform voor crowdfunding in de Nederlandse cultuursector, maken met name individuele makers en kleinere gezelschappen gebruik. De meeste grote instellingen wagen zich nog niet aan crowdfunding^[2]. Of ze pretenderen het te doen, maar met alleen het vermelden van rekeningnummer op je website voer je geen campagne… Om een beter beeld te krijgen hierbij nog even de onderdelen die donateurs in voordekunst waarderen:
 
- Transparantie
Een crowdfunding campagne kent verschillende typen tegenprestaties, van klein naar groot, een real time meter die het percentage behaald ten opzichte van benodigd aangeeft, een concreet doel en een duidelijk afgebakende looptijd. Hierdoor is het voor donateurs duidelijk dat ze verschillende bijdragen kunnen doen (van tien tot tienduizend euro), wat het effect van de donatie is én dat er een bepaalde urgentie is. Het woord ‘campagne’ impliceert natuurlijk al dat er een eindtijd is. Wat ook wel prettig is: wanneer het doel niet behaald wordt, krijg je als donateur je donatie terug.
 
- Ondernemende houding
Wat donateurs waarderen aan crowdfunding, is dat er een ondernemende houding aan ten grondslag ligt. Makers en instellingen denken na over wat we willen ophalen, welk bedrag hiervoor nodig is en wat ze als tegenprestatie kunnen bieden. Er is sprake van een zekere wederkerigheid. Dit wordt op prijs gesteld.
 
- Persoonlijk  
Je geeft als donateur direct aan een bepaalde maker of instelling. Je weet dus waar je geld terechtkomt. Het is ontzettend belangrijk dat een campagne letterlijk een gezicht krijgt. Donateurs willen graag betrokken zijn, persoonlijk contact verstevigd die betrokkenheid.
 
- Impact
Crowdfunding doe je met elkaar. De afspraken liggen duidelijk vast en je ziet direct resultaat. De impact van je donatie op een campagne is daarom heel inzichtelijk.
  
Crowdfunding kun je wel degelijk structureel inzetten en beperkt zich niet tot enkele duizenden euro’s. Musée du Louvre bijvoorbeeld zet het structureel in. Jaarlijks wordt er in oktober een campagne afgetrapt en dit jaar haalde met museum 500.000 euro op voor de restauratie van de Mastaba kapel[3].
 
En in Nederland?
Waarom wagen instellingen zich niet aan crowdfunding? Opgevoerde bezwaren zijn gebrek aan tijd en mankracht. Crowdfunding zou veel tijd kosten en relatief weinig opleveren. Daarnaast geven instellingen aan dat het voor individuele makers bedoeld is en dat het niet past binnen hun fondsenwervingsstrategie. Onzin! Deze bezwaren getuigen van een verkeerd beeld. De belangrijkste meerwaarde is namelijk niet de funding, maar de betrokkenheid van een breder publiek. De reden waarom Nederlandse grotere culturele instellingen niet crowdfunden is omdat de daadwerkelijke urgentie ontbreekt en het belang van het publiek wordt onderschat. Het getuigt dan ook van arrogantie dat crowdfunding wordt overgelaten aan de kleinere instellingen en organisaties. 
 
Ik zie het dan ook als een verantwoordelijkheid van gevestigde culturele instellingen om aan crowdfunding te gaan doen. Ze laten hiermee zien dat ze actief zoeken naar draagvlak bij een breder publiek, ze vergroten de naamsbekendheid van crowdfunding als instrument, waar ook kleinere organisaties van profiteren en daarnaast: wanneer de grotere spelers voor aankopen of restauraties vaker een beroep doen op ‘de crowd’, blijft er meer overheidsbudget over om te verdelen onder kleinere instellingen.