Een nieuwe fase in de loterij-oorlog

Al meer dan tien jaar (!) is het oorlog tussen de partijen die het huidige kansspelsysteem willen behouden en de nieuwe aanbieders, buitenlandse online gokbedrijven, die de Nederlandse markt willen betreden. Deze oorlog wordt gevoerd in de rechtszaal, in de politiek en in de media. Aan het front wordt zwaar geschut aangesleept.  De tegenstanders van liberalisering van het huidige kansspelsysteem voeren de druk op nu de overheid heeft aangekondigd de voorgenomen openstelling vanaf begin 2017 door te voeren. Vorige week benadrukten drie topbestuurders en beneficianten van de goede doelenloterijen - Wim Pijbes (Rijksmuseum), Adriana Esmeijer (PBC) en Marc van den Tweel (Natuurmonumenten) - in een opinieartikel in Het Financieele Dagblad hoezeer de overheid en Nederland zich in de voet zou schieten met afschaffing van wat zij aanduiden als 'kerngezond systeem': ‘Waarom laten we commerciële loterijen toe op een markt die van oudsher non-profit is en waarvan de Nederlandse samenleving nog altijd veel profijt heeft via haar goede doelen?' Er staat volgens dit trio een stroom van driekwart miljard euro jaarlijks naar onze civil society op het spel (tegenover een extra inkomsten van circa 45 miljoen voor de staat, volgens hen) en zij krijgen in deze stelling deze week bijval van prof. Paul Schnabel. De oud-SCP-directeur liet afgelopen maandag tijdens een mini-symposium op de VU weten dat de liberalisering in elk geval geen economisch belang dient: 'al dat geld dat nu naar goede doelen stroomt, verdwijnt straks naar het buitenland'.
De nieuwe gokbedrijven zitten echter niet stil. Zij hameren al meer dan tien jaar, met rugwind vanuit Brussel, op het principe van de open marktwerking en boekten onlangs een nieuw succesje: internetgokbedrijf Lottovate moet van de rechter een nieuwe aanvraag mogen doen bij de Nederlandse Kansspelautoriteit (Ksa). De Ksa had een vergunningsaanvraag onterecht afgewezen.
Hoe moet dit verder in deze bittere oorlog? Het is evident dat er enorme financiële belangen op het spel staan: een belangrijke financieringsbron voor onze non-profits gaat bij openstelling een zeer onzekere toekomst tegemoet. Lobbyvehikel Goede Doelen Platform, onder leiding van Sybilla Dekker (en met de genoemde Esmeijer en Van den Tweel als bestuursleden), lijkt zich te realiseren dat een louter 'mordicus-tegen' geen houdbare stelling is. Het restrictieve element in ons huidige systeem is politiek gezien te brisant. Begrijpelijk is daarom dat alle pijlen worden gericht op een geconditioneerde marktwerking en een level playing field-strategie.
Voor de huidige beneficianten van de goede doelenloterijen blijft ons reeds tien jaar geleden afgegeven advies onverkort van kracht: leg (bijna) al uw eieren niet in één mandje en zorg voor een goede spreiding van uw inkomsten. De zomerse tijd om u financiële dak te repareren loopt met de intensivering van de loterij-oorlog nu echter wel op zijn allerlaatste dagen.     
 
Meer lezen over het opinieartikel in FD? klik hier
Meer lezen over de uitspraken van Paul Schnabel? klik hier