nl
Reageren? Mail ons, of reageer via Twitter, Facebook of Linkedin.
Chauvinisme
Er werd al eerder over geschreven, maar het Franse chauvinisme en de profileringsdrang van enkele supervermogenden speelt vrijwel zeker een rol. De brand was nauwelijks gedoofd, president Macron had net aangekondigd dat hij een wervingsactie op zou zetten, of vader en zoon Pinault dienden zich al aan. Zoon François-Henri Pinault volgde in 2005 zijn vader op als topman van Kering, het bedrijf waar onder andere de huizen Gucci, Saint Lauren, Alexander McQueen en Balenciaga onder vallen. Zij zegden samen € 100 miljoen toe. Ook het Franse Total legde € 100 miljoen in. De lat was gelegd en werd al vrij snel verlegd door Bernard Arnault, oprichter van LVMH (Christian Dior en Louis Vuitton en het drankconglomeraat Moët Hennessy). Hij zegde zelfs € 200 miljoen toe en niet heel veel later volgde ook de vermogende familie Bettencourt Meyers (L’Oréal) met eveneens € 200 miljoen. Anders dan bij andere rampen, was direct handelen in het geval van de Notre-Dame helemaal niet nodig. Sterker nog, er is eerst nog onderzoek nodig naar hoe de kerk gerestaureerd kan worden en wat de kosten hiervan zullen zijn. Misschien zijn deze wel vele malen hoger. Of juist veel lager. Het gaat deze gevers niet om de restauratie, maar om het feit dat ze zichzelf in de kijker kunnen spelen. Er zullen genoeg grote gevers zijn geweest die in stilte geven, maar de Pinaults, Arnaults en Bettencourt Meyers’ wilden niet voor elkaar onderdoen in deze donatiewedloop.
Belastingvoordeel
Dan is er in Frankrijk ook nog een royaal systeem van belastingvoordeel voor bedrijven die doneren aan kunst, cultuur en erfgoed. Dit is standaard zo’n 66% maar kan in sommige gevallen oplopen tot maar liefst 90%. Dit laatste geldt in de regel niet voor de restauratie van erfgoed, maar voormalig minister van cultuur (en inmiddels topman van de Fondation Pinault) Jean-Jacques Aillagon pleitte voor een verruiming van deze regeling voor specifiek de restauratie van de Notre-Dame. Dit zet dan toch wel weer vraagtekens bij de vrijgevigheid van de superrijken. François-Henri Pinault was overigens de eerste (en tot nu toe enige) die aangegeven heeft geen gebruik te maken van het belastingvoordeel.
Voor particulieren is het fiscale voordeel verruimd voor giften ten behoeve van de Notre-Dame. Donaties tot € 1.000,- komen in aanmerking voor 75% belastingvoordeel. Voor donaties boven € 1.000 is dit 66%. Met dit belastingvoordeel snijdt de Franse overheid zichzelf echter ook behoorlijk in de vingers. Er stroomt nu veel geld binnen, maar de overheid moet dit de komende jaren via de belasting ook weer teruggeven.
Keerzijde
Ondanks mogelijke egostrelerij en/of belastingvoordeel is het prettig om te zien dat er zo veel gegeven wordt aan de restauratie van erfgoed. Dit is echter eerder uitzondering dan regel. Begin maart werd er gepubliceerd over de penibele staat waarin veel kerken en religieus erfgoed zich bevinden. Volgens een inventarisatie van de l'Observatoire du patrimoine religieux (ORP) verkeren in Frankrijk zo’n 500 kerken in acuut gevaar en hebben er meer dan 5.000 dringend onderhoud nodig. De gemeenten waarin deze kerken zich bevinden hebben in de meeste gevallen de financiële middelen niet om dit onderhoud te plegen. Deze veelal kleinere kerken hebben niet de mediawaarde en aantrekkingskracht die de Notre-Dame wel heeft en zijn daardoor minder aantrekkelijk om te ondersteunen. Het moment is nu om ook deze kerken onder de aandacht te brengen. Met de Notre-Dame als blockbuster zou het ook nieuwe donaties op kunnen leveren voor overige erfgoed.
Nederland
Is het in Nederland ook mogelijk om miljoenen op te halen voor erfgoed of cultuur? Ik denk het wel. Nederland is vrijgevig en er is extra belastingvoordeel voor het geven aan cultuur en erfgoed (de multiplier (125%) voor geven aan cultuur is recent nog voor onbepaalde tijd verlengd). Samenwerking én een concreet doel zijn hierbij echter essentieel. Wanneer de verschillende belanghebbenden in Nederland gezamenlijk optrekken om een concreet doel te realiseren (aankoop / restauratie), het eerder genoemde belastingvoordeel duidelijk communiceren en er een aansprekende campagne gevoerd wordt, kan er ook in Nederland meer opgehaald worden voor cultuur, daar ben ik van overtuigd. Laten we dus niet wachten tot er een soortgelijk drama als met de Notre-Dame zich voltrekt, maar eerder de handen ineenslaan. Welke aankoop of restauratie verdient het om op korte termijn gerealiseerd te worden?
Ook een bijdrage schrijven voor De Dikke Blauwe / The Fundraiser? Klik dan hier.
