Op VluchtelingenWerk na, slaagt naar mijn gevoel geen van de advertenties er jammer genoeg in om waardering voor het werk van de organisatie en haar vrijwilligers op te roepen. Nogmaals: ze verstevigen eigenlijk vooral het traditionele beeld van goede doelen: Geef! Help ons helpen. Het is écht urgent! Een gemiste kans.

Goede doelen zouden zich meer bewust moeten zijn van hun gezamenlijke mogelijkheden voor het opvijzelen van het publieksvertrouwen, onder andere door het uitdragen van hun werk. Dat kan al met een geringe inspanning en hoeft zeker niet ten koste te gaan van de arbeid voor de goede zaak. Zaak is om het licht te houden en vooral te communiceren vanuit het perspectief van het publiek. Begin bijvoorbeeld eens stelselmatig één kort gezamenlijk statement, uniform beeldmerk of slogan toe te voegen aan alle uitingen van de individuele organisaties. Waardoor deze uitingen afstemming en eendracht uitstralen en door herhaling iets krijgen van een grote beweging, een coalitie.

'Nederland – Goede doelen land - Helpt vluchtelingen': zo zou bijvoorbeeld de boodschap volgens Theo Schuyt kunnen luiden. Schuyt is een onvermoeibare pleitbezorger voor gezamenlijke profilering, zowel over de rol van sector-woordvoerder bij ‘incidenten’ als wat betreft meer algemene communicatie over wat en hoe de sector is. Ook in zijn oratie van 18 juni jl. bij zijn inauguratie als bijzonder hoogleraar Filantropie en sociale innovatie aan de Universiteit Maastricht pleit hij hiervoor.

De boodschap moet dus helder zijn. Maar daarmee ben je er niet. Je moet zo een gezamenlijk statement ook ondersteunen. Dat kan met een publiekswebsite, waarop kort wordt toegelicht welke rol elk van de betrokken organisaties speelt en een overzicht van alle publieksgerichte acties en oproepen. Dit laatste wordt nu enigszins geboden door enkele media (bijv. Metro, NRC) en de overheid. Op de website van het COA wordt gemeld: ‘het COA, Vluchtelingenwerk Nederland, het Nederlandse Rode Kruis en het Leger des Heils hebben de handen ineen geslagen bij de hulpverlening aan vluchtelingen die zich in Nederland melden.’ Geweldig! Maar waar vind ik dat terug namens de goede doelen? En waar blijkt dat dan uit dat men de handen ineen heeft geslagen? Ook hier zou één gezamenlijk platform dus een uitkomst zijn.

Zo’n samenbindend statement zou de sector ook moeten maken bij andere grote maatschappelijke thema’s, waarvoor bij uitstek goede doelen een hulpverlenende rol hebben. Denk aan thema’s als eenzaamheid, gezondheid, klimaat of armoede. Grote thema’s die mensen langdurig bezighouden, maar waar tot nu toe slechts door individuele organisaties over wordt gecommuniceerd, waardoor soms lijkt alsof iedereen met hetzelfde bezig is, in plaats dat men elkaar aanvult en versterkt. In nauwe samenwerking kan er zoveel meer zichtbaarheid en bewustwording wordt gerealiseerd. Giro555 in het geval van rampen is daar een sprekend voorbeeld van, hoewel dat zich voornamelijk richt op fondsenwerving. Ook de Coalitie Erbij / Samen tegen Eenzaamheid is een stap in de goede richting, maar deze lijkt vooral (intern) gericht op onderlinge afstemming en is nauwelijks zichtbaar voor publiek.

Het is nodig dat goede doelen gaan inzien, en ernaar gaan handelen natuurlijk, dat zij met hun dagelijkse werk het vertrouwen van mensen kunnen winnen. Dat dat samen veel beter lukt dan elk voor zich. Ik hoop dat zij hun geweldige inspanning weten te verzilveren in bredere waardering voor de sector. Dat mensen niet langer chagrijnig worden van de kosten die al dat werk met zich brengt, maar trots over wat er wordt bereikt.

(Bron: www.tinke-effect.nl d.d. 5-10-2015)

door Baukje Stam

Tot een paar maanden geleden was de vluchtelingencrisis nog een ‘ver-van-mijn-bed-show’ voor velen. Iets dat zich in het Midden-Oosten of ergens op zee ten zuiden van Europa afspeelde. Waarvoor we vooral naar anderen, buurlanden, de politiek of de Verenigde Naties keken om een oplossing aan te dragen. Een vraagstuk zo complex  dat we voorzichtig waren met het geven van onze mening (op enkele schreeuwers na natuurlijk). Tja, wat moet je daar nou van vinden.

Tot er plotseling een kentering komt. Dat moment lijkt ingegeven door de foto van het aangespoelde jongetje. Opeens dringt het vraagstuk onze huiskamers en onze harten binnen. Verontwaardiging, vrijwel meteen gevolgd door actie. Er komt een beweging op gang vanuit de samenleving, BN-ers zetten samen een advertentie in de krant en er schieten particuliere inzamelings- en hulpacties uit de grond. De civil society in optima forma, we stropen de mouwen op, we willen niet langer toekijken.

Het is bijzonder interessant om deze spontane beweging te volgen. We ervaren de veerkracht van een samenleving en zien hoe snel sentiment kan veranderen. Hoe men –wederom- niet echt vertrouwen lijkt te hebben in de oplossingen die van boven zouden moeten komen. En we zien hoe grote groepen mensen besluiten een ander geluid te laten horen, oproepen te doen of te helpen.

Ook veel goede doelen nemen een belangrijke plek in op dit onderwerp. In het nieuws en via de media zien we tal van goede doelen in actie. In artikelen komen ze aan het woord, we zien opiniestukken in de krant en er worden interviews gegeven. Zo horen en lezen we over het werk van Artsen zonder Grenzen, de organisatie die al maanden aanwezig is met twee schepen op de Middellandse zee en met medische noodhulp in Italië en Griekenland. Het Rode Kruis en VluchtelingenWerk komen het meest in beeld als het om de vluchtelingenstroom naar Nederland gaat.

Verder maken goede doelen dankbaar gebruik van alle materiële hulp, het aanbod van particuliere huisvesting, donaties, vrijwilligerswerk, noem het maar op. We zien het Rode Kruis in actie met RTL Late Night, kort daarna gevolgd door de oproep voor het Ready to Help netwerk die in korte tijd duizenden nieuwe vrijwilligers opleverde en de lancering van ‘Welkom winkels’. En onlangs nog zag ik op één dag maar liefst vier advertenties van goede doelen in de krant. Er waart een golf van idealisme door Nederland. Wat een beweging, wat een zichtbaarheid!

Maar ik mis ook iets. En niet voor de eerste keer. Op momenten als deze zouden goede doelen zich veel nadrukkelijker gezamenlijk moeten manifesteren en laten zien dat zij een unieke en positieve rol vervullen in de maatschappij. Waarom is dit nu zo een uitgelezen moment? Omdat de aandacht voor het onderwerp vluchtelingen niet eerder zo groot was, omdat veel mensen worstelen met hun eigen opstelling en meningsvorming in het publieke debat en omdat velen zijn geraakt door wat ze zien en lezen. Ik mis het gogme bij organisaties om, voor iedereen duidelijk zichtbaar, met elkaar in eendracht samen te werken, hun toegevoegde waarde te etaleren en zo het publieksvertrouwen in goede doelen een boost te geven.

Dát het kan, bewijst op zich het manifest dat zes organisaties begin september hebben opgesteld genaamd Save their souls. Dit was een oproep aan de Nederlandse bevolking om zelf in actie te komen voor vluchtelingen; de brief was opgesteld door Arjan Hehenkamp (Artsen zonder Grenzen), Gijs de Vries (Nederlandse Rode Kruis), Tineke Ceelen (Stichting Vluchteling), Dorine Manson (Vluchtelingenwerk Nederland), Eduard Nazarski (Amnesty International Nederland), Pim Kraan (Save the Children). Het kan dus wel. Van deze oproep straalt eenduidigheid en kracht uit. Het is helaas alleen bij die ene oproep op dat ene moment gebleven, daardoor beklijft het niet.