Covid-19 domineert de media al maanden. Ook ik was in eerste instantie aan het scherm gekluisterd. Na enige tijd moest ik concluderen dat dat de oplossing voor deze crisis niet echt dichterbij bracht en het ook niet hielp in termen van mijn eigen gemoedstoestand. Na het losbarsten van de crisis en de invoering van lockdowns, ebde de initiële paniek wat weg. Er ontstond meer ruimte om na te denken over de gevolgen van het virus voor de samenleving, met name voor de meest kwetsbaren onder ons, economisch maar vooral ook sociaal.
Wat mij in gesprekken met betrokken partijen in de filantropiesector opviel is dat de aandacht initieel vooral uitging naar de meest zichtbare kant van de crisis. Zo hebben De Voedselbanken Nederland met een enorme inspanning een landelijk Calamiteitenfonds opgericht, zodat mensen ook tijdens de crisis van eten worden voorzien. Ook bundelden Nederlandse vermogensfondsen onder aanvoering van de FIN de krachten en coördineerden grantmaking voor onder meer dit Calamiteitenfonds, voor zwaar getroffen ontwikkelingslanden en de noodlijdende Nederlandse kunst en cultuursector. Vermogensfondsen versoepelden hun procedures en verruimden betalingsmogelijkheden. Geweldig om deze spirit en gezamenlijke initiatieven te zien opkomen. Mooi dat de sector deze daadkracht en flexibiliteit toont; iets om vast te houden na deze crisis!
Naast deze directe respons van de filantropiesector, is het van belang na te denken over de rol en bijdrage van de sector op de langere termijn. Dat de impact van de crisis gigantisch is, staat buiten kijf. Maar wat hebben we nog niet in beeld? Wat doet het virus en de aanpak ervan bijvoorbeeld met de mentale gezondheid? De periode waar we nu in zitten is voor veel mensen erg stressvol. Als je te maken hebt met psychische klachten kan dit nog eens extra gelden. In Nederland heeft volgens stichting MIND ruim veertig procent van de mensen ooit psychische klachten gehad. Een crisis als deze, met alle onzekerheid, versterkt angsten, somberheid of andere klachten. Zo hoorde ik van stichting Beat UK, een organisatie die zich richt op mensen met een eetstoornis en hun naasten, dat zij in de afgelopen weken een toename zagen van maar liefst 50% in telefoontjes met de Helpline en chatboxen waar vooral jongeren hun problemen kunnen delen.
Het is te vroeg om te zeggen waar en wanneer deze crisis eindigt. Mijn oproep aan de filantropiesector is tweeledig: hou de spirit van vertrouwen in de uitvoeringspartners vast en blijf gezamenlijk optrekken als fondsengemeenschap. Maar verdiep je ook in de minder zichtbare gevolgen van deze crisis, zoals de impact op de mentale gezondheid van mensen. Juist deze groep en de maatschappelijke organisaties actief of dit terrein hebben ons hard nodig. Nu misschien wel meer dan ooit…
►Meer bijdragen lezen van DDB Expert Filantropiestrategie Pieter Stemerding? Klik hier.
Filantropiestrategie