Civil power

Tussen markt en staat bevindt zich het institutionele domein van de vrijwillige associaties: onze civil society, ook wel aangeduid als het ‘maatschappelijk middenveld’. Dit is ook het domein van de filantropie, waar burgers en ngo’s zich met eigen middelen vrijwillig inzetten voor een goede zaak naar eigen keuze. In deze kolommen wordt vaak gemopperd over de tekortkomingen ervan in Nederland. Over de relatie tot onze overheid bijvoorbeeld. Dat is goed. Zo houden de maatschappelijke pilaren elkaar overeind en ontstaat er een gezonde ‘balance of power’. In een sterke civil society geven burgers uiting aan hun betrokkenheid bij de publieke zaak en borgen zij onze democratie door vergroting van maatschappelijk zelfbestuur. En zo bieden ze tegenwicht aan dominantie van ofwel de politiek ofwel van de commercie.

De Nederlandse civil society is van oudsher levendig en actief, ook al zijn daar de grote maatschappelijke en demografische trends goed merkbaar. Oude ngo-structuren staan zwaar onder druk (vakbonden, omroepen), maar nieuwe vormen van betrokkenheid (filantropie!) en maatschappelijk ondernemerschap (cultuur, zorg) komen weer sterk op.

Civicus, een internationale organisatie die civil society-initiatieven ondersteunt en versterkt, presenteerde afgelopen vrijdag in haar jaarlijkse rapport over het maatschappelijk middenveld de inzichten van ruim vijftig civil society-experts uit verschillende landen. En daar word je niet vrolijk van. In veel landen, waarvoor je vanuit Nederland niet eens zo heel ver hoeft te reizen, worden ngo’s (vakbonden, mensenrechtenorganisaties) tegengewerkt, financieel beperkt of zelfs helemaal verboden. Mondiaal gezien staat het maatschappelijk middenveld onder druk en spreekt Civicus zelfs van ‘een crisis in de civil society’.

Wij hopen daarom dat er in onze eigen weerbare civil society voldoende burgers en fondsen bereid blijven of worden om naast de vele ‘pipe end solutions’ te investeren in de kraamkamers van de democratie elders. Een diepte-investering die de maatschappelijke middenvelden van onze ‘global family’ weer in eigen kracht zet en daardoor een duurzame impuls kan geven aan verbetering van de leefomstandigheden. Van vrede en welvaart. Die doelbestedingen zijn misschien niet altijd even  sexy of aaibaar, maar wel duurzaam en slim. En een krachtig signaal van wat een sterke civil society vermag.

P.S. Alles lezen over het Civicus-rapport? Klik hier.