CEO AFAS pareert critici inzake zijn megagift

Bas van der Veldt. 
Bas van der Veldt. 
9 februari 2025

Het softwarebedrijf AFAS meldde onlangs een donatie in aandelen ter waarde van € 600 mln aan het goede doel. Critici stelden daarop dat de schatkist daardoor honderden miljoenen misloopt. CEO Bas van der Veldt verscheen zondag in het televisieprogramma Buitenhof. ‘We hopen andere ondernemers te inspireren’, zei hij daar.



Saillant detail: de AFAS-schenking werd eind 2024 gedaan. Sinds 1 januari is de fiscale regeling ‘schenken uit bedrijven’ namelijk afgeschaft. Schenkingen vanuit de vennootschap zullen worden aangemerkt als dividenduitkering, waarover 31% belasting moet worden betaald. Het gaat hier om majeure donaties die de creatie van nieuwe fondsen mogelijk maken of bestaande fondsen substantieel verrijken. 

De kritiek is dat AFAS de schenking tijdig onderbracht bij twee stichtingen en zo wist te voorkomen dat er 31% belasting moest worden betaald. Van der Veldt: ‘Als dit de consequentie was geweest, hadden we het niet gedaan.’ Hij voegt daar fijntjes aan toe dat AFAS als bedrijf afgelopen jaar € 29 mln aan belasting heeft betaald. ‘Het moet niet zo zijn dat waarover je schenkt je ook nog eens belasting moet betalen.’

Vermogen versus dividend

Van der Veldt benadrukt dat vermogen is iets anders dan de euro’s die werkelijk naar het goede doel gaan. In dit geval de AFAS-stichtingen Contribute en Pharus.  Met het jaarlijkse dividend dat deze stichtingen over de waardeoverdracht van 30% van de aandelen AFAS ontvangen – zeg 25 mln – kunnen ze jaarlijks mooie dingen doen.’

Voor zijn critici heeft Van der Veldt een simpele tegenvraag: wat doe jij dan? ‘En dan is het vaak ontzettend stil’, zegt hij. Van der Veldt hoopt dat iedereen die werkt bij een organisatie en geen idee heeft wat deze organisatie op het vlak van goede doelen doet, deze vraag doorspeelt naar zijn of haar algemeen directeur.

NextGen

Dan: ‘Ik geloof dat we in een andere tijd zitten. De nieuwe generatie die bij ons werkt doet dat omdat we goed doen. Er zullen straks mensen zijn die niet meer bij organisaties gaan werken als daar niet goed gedaan wordt.’

Voor het argument dat een overheid – die wordt gecontroleerd door het Parlement – moet kunnen beslissen waaraan gegeven wordt, is Van der Veldt niet gevoelig. ‘Wij worden als Algemeen Nut beogende Instelling gecontroleerd door de Belastingdienst. En ook door onszelf, door het bestuur en onze commissarissen.’

Ondernemers versus ambtenaren

‘Ik geloof dat je als ondernemer op het terrein van goeddoen meer toegevoegde waarde hebt dan als ambtenaar. Wij ondernemers kunnen stichtingen veel leren. Over hoe ze maximaal rendement kunnen halen uit één euro. Het is dus niet: wij geven en vervolgens zoeken ze het maar uit.’

Hij benadrukt: ‘Over alles wat we doen zijn we transparant. Op onze website zie je tot op de euro waaraan wij geld uitgegeven. Het beschermen van meisjes in Kenia met menstruatiecups zodat ze naar school kunnen, of het beschermen van de haaien tegen de jacht op haaienvinnen.’

Het geefvirus

Van der Veldt: ‘Ik ben misschien wel besmet met het geefvirus. Je ziet dat met geld fantastische dingen kunnen gebeuren.’ Hij is niet onder de indruk van sceptici die reppen van een druppel op een gloeiende plaat: ‘Een poffertje begint ook als een druppel op een gloeiende plaat’. Soms kun je met een paar dollar het leven van iemand redden, zegt hij. ‘Moet je nagaan wat je kunt doen met miljoenen.’

Familiebedrijf AFAS (Applications for Administrative Solutions) is met 680 medewerkers een zeer succesvolle softwareonderneming. Op een omzet van € 327 mln verdiende het bedrijf afgelopen jaar € 127 mln. Van elke euro die binnenkomt, houdt het bedrijf 40 eurocent over. Ruim 3,5 mln Nederlanders krijgen via AFAS-applicaties maandelijks hun loonstrook.

AFAS Foundation

De AFAS Foundation begunstigt goede doelen, om precies te zijn circa tachtig projecten op jaarbasis. De foundation doneerde tot dusver €56,8 mln. Daarnaast zijn de oprichters van AFAS – Piet Mars (70) en Ton van der Veldt (70) – gewend om geld aan goede doelen te geven. Beiden begonnen destijds met het steunen van het Liliane Fonds. En daarmee kinderen met een handicap in de armste delen van de wereld.

Hoe zit het met andere ondernemers? Bas van der Veldt, zoon van een van de AFAS-oprichters, sprak onlangs CEO Raymond Cloosterman van Rituals (home- en bodyproducten). Cloosterman haalde het nieuws met zijn Giving Plegde van 10%. Dit percentage van de winst van het bedrijf gaat naar het goede doel.

Zwijgen of spreken

Van der Veldt noemt ook Joop van den Ende als iemand die gewend is genereus te schenken. ‘Er zijn veel meer ondernemers die het doen, maar het niet zeggen.’ Zo ging het eerst ook met AFAS. Tot er over het software bedrijf werd geschreven dat het tijd werd om met al die winst iets goeds te doen. ‘Toen dachten we: misschien moeten we er maar wat over zeggen want anders krijg je dit.’

Van der Veldt zegt dat AFAS niet in het gat springt dat dit kabinet laat vallen. Denk aan bezuinigingen op internationale samenwerking. ‘Wel is het meer dan ooit nodig is om te laten zien dat we goed kunnen doen. Een van onze doelen is anderen te demonstreren dat we dit doen en hoe we dit doen.’ Hij hoopt dat meer ondernemers hun verantwoordelijkheid
nemen.

Opmerkelijk: Van der Veldt volgt geen nieuws, leest geen kranten. ‘Als je gelukkig wilt zijn stop dan met nieuws volgen. Het nieuws benadrukt altijd datgene wat niet goed is. Ik maak al die ellende dagelijks niet mee. Als je je zorgen maakt over die ellende moet je je afvragen: wat kan ik hier aan doen.’ Volgens hem zijn er veel ondernemers die geld en macht hebben. Van der Veldt spoort ze aan om daar gebruik van te maken en het goede te doen.’

Dit artikel is gebaseerd op een reportage in Buitenhof.