nl
Onderzoek
‘Collectief vooruit, individueel achteruit’, kopt het verslag van de hoogtepunten van het nieuwe onderzoek. Daarbij leggen de resultaten van het onderzoek de grote onderlinge verschillen tussen organisaties bloot: ‘Corona raakt iedereen, maar in het afgelopen jaar hebben we geleerd dat corona zeker niet iedereen in gelijke mate raakt.’ Aan het onderzoek naar de impact van Covid-19 op de goededoelensector namen 317 Erkende Goede Doelen (EGD’s) deel. De deelnemers moesten vulden een vragenlijst in; 303 organisaties deden dat volledig. Voor het onderzoek werd een onderscheid gemaakt tussen grote organisaties met inkomsten van meer dan €2 miljoen, middelgrote organisaties met inkomsten tussen de €100.000 en €2 miljoen en kleine organisaties met inkomsten van minder dan €100.000. Wat betreft budget is de onderzoeksgroep volgens het rapport ‘een goede afspiegeling van de gehele EGD-groep’. Wel zijn grote organisaties getalsmatig enigszins oververtegenwoordigd, zoals te zien is in onderstaand figuur.
Figuur 1: aantal deelnemende Erkende Goede Doelen. Bron: CBF.
Financiële gevolgen
Van de 317 EGD’s geeft ruim de helft aan in 2020 een verlies aan inkomen te hebben geleden door de impact van Covid-19. Ruim 28% van de deelnemende organisaties noteert een beperkte tot substantiële groei in inkomsten. In alle drie de inkomensgroepen is volgens het onderzoek weliswaar groei aanwezig, maar in de helft van gevallen betreft dit grote organisaties. (Zie onderstaand figuur)
Figuur 2: effecten op inkomen 2020. Bron: CBF.
Opvallend is dat de groei aan inkomsten in euro’s groter is dan de daling. Onder 84 deelnemers is een gezamenlijke groei van bijna €174 miljoen te zien, tegenover een daling van €67 miljoen onder 139 organisaties. Dat lijkt positief, maar het rapport zet hier een kanttekening bij: twee derde van de stijging van inkomsten zou bij slechts 5 organisaties vandaan komen en de top-5 van dalers zou 46% van het totale verlies voor haar rekening nemen. Verder blijkt dat de stijgende inkomsten vooral uit de hoek van organisaties die actief zijn in ontwikkelingshulp komen.
Trouwe donateurs
De meest genoemde inkomstenbron, die heeft bijgedragen aan veranderingen in inkomsten over 2020, is particuliere giften. Opvallend genoeg speelden die giften zowel bij de stijging als bij de daling de grootste rol. Bij de dalers heeft dat volgens het onderzoek vooral te maken met ‘problemen om fondsenwervende acties en evenementen te organiseren’. Harmienke Kloeze, directeur van het CBF, zegt daarover tegen NOS: ‘Het aantal eenmalige giften van particulieren is teruggelopen, maar ook evenementen en fondsenwervende acties zoals scholen die een loop organiseren, konden niet doorgaan. Dat hebben veel goede doelen enorm gemerkt.’ Eenmalige giften worden in het onderzoek bij de teruggang in particuliere donaties het meest genoemd (37%). Vaste donateurs zouden tijdens de crisis juist trouw zijn gebleven aan hun organisatie: slechts 18% van deze goede doelen geeft aan een teruggang te hebben gezien in de bijdragen van vaste donateurs. Wel zouden veel bedrijven zich teruggetrokken hebben als sponsor.
De eenmalige giften zorgden als inkomstenbron juist ook voor 72% van de toename van inkomsten bij de stijgers. Daarnaast stegen vaste donaties bij die organisaties met 34% en erfenissen met 33%. Kloeze tegen NOS: ‘Het is mooi dat uit dit onderzoek naar voren komt dat in deze moeilijke tijden Nederlanders vrijgevig blijven en dat ze zich loyaal tonen aan diverse goede doelen, die juist in deze tijd zo waardevol blijken te zijn.’
Werkgebieden
In de sectoren welzijn en onderwijs was de daling van de inkomsten volgens het onderzoek het grootst. Organisaties op het gebied van gezondheid 'behoren tot de middenmoot' en profiteren dus opvallend genoeg niet van de toegenomen aandacht voor gezondheid, veroorzaakt door de pandemie. Organisaties die actief zijn in ontwikkelingslanden merkten volgens het onderzoek minder van de negatieve gevolgen. Dat geldt ook voor natuurorganisaties: die profiteerden volgens het onderzoek juist van de crisis. In een interview voor het Dikke Blauwe Magazine vertelde Marc van den Tweel, directeur van Natuurmonumenten, al eerder dat er een enorme toestroom aan leden was en ‘vernieuwde interesse in de natuur dichtbij huis’. NOS meldt dat Natuurmonumenten er vorig jaar 39.000 leden bij heeft gekregen. ‘Dat is een recordaantal nieuwe natuurliefhebbers’, aldus een woordvoerder van Natuurmonumenten tegen NOS.
Innovatie
De onderzoekers keken ook naar nieuwe mogelijkheden die de crisis organisaties zou bieden. Veel grote organisaties zouden kansen zien in innovatie, zoals het aanbieden van online en alternatieve activiteiten. 58% van de grote organisaties is nieuwe activiteiten gestart die specifiek gerelateerd zijn aan Covid-19 en/of heeft de switch gemaakt naar het online aanbieden van een deel van de reguliere activiteiten. Het Coronaplein van het Longfonds en Ommetje van de Hersenstichting zijn daar voorbeelden van. Ook geven veel grote organisaties aan dat de crisis hen de kans geeft om de meerwaarde van hun organisatie aan te tonen. Kleine organisaties zien ook mogelijkheden, maar hebben daar volgens Kloeze meer moeite mee: ‘Het vraagt flexibiliteit en een goeie infrastructuur om die draai te kunnen maken. Voor grote organisaties is dat doorgaans makkelijker.’Zorgen
Volgens het onderzoek maakt 10% van de ondervraagden zich tot slot zorgen over het voorbestaan van de eigen organisatie. Bij kleine organisaties is dat percentage zelfs 15%. Goede doelen maken zich het meeste zorgen over de mogelijkheden om hun fondsenwervende activiteiten uit te voeren: 46% maakt zich hier grote zorgen over en 22% doet dat ook over hun reserves. Figuur 4 laat zien dat de zorgen op bijna alle gebieden het grootst zijn bij kleine organisaties.
Figuur 3: zorgen voor de toekomst. Bron: CBF.
Daarmee kan geconcludeerd worden dat de pandemie het meeste impact heeft op kleine goede doelen.
Bron: CBF, NOS.
Lees hier het verslag van de hoogtepunten van het onderzoek.
Lees ook: ‘Nieuwste NDP-meting: vertrouwen in goede doelen klimt weer omhoog’
