Recent maakte de Open Society Foundation van de Hongaars-Amerikaanse filantroop George Soros bekend zijn vestiging van Boedapest naar Berlijn te verplaatsen. Soros’ foundation is zo gedemoniseerd, gepest en geïntimideerd door de Hongaarse regering onder leiding van premier Orbán dat het moest vluchten. Zoals veel Hongaren moesten vluchten in 1956 omdat hun democratie terzijde werd geschoven door de Russen. Ruim zestig jaar later met adembenemende brutaliteit opnieuw zo je hak op pluriformiteit zetten, je civil society op slot gooien…hoe wrang is dat? De Europese Unie staat erbij en heeft naast een tot nu toe volkomen vruchteloze dialoog ultiem de nucleaire optie om Hongarije de EU-gemeenschap uit te gooien, maar er is nog niemand die die trekker nu durft over te halen.
Het is de veerkracht van de internationale fondsen zelf die ons nu hoop geeft. Europese foundations zijn in actie gekomen door een speciaal fonds in het leven te roepen onder de naam Civitates. Civitates wordt gedragen door een consortium van zestien vermogensfondsen, waaronder ook de Nederlandse Adessium Foundation, om de democratische waarden in Europa te ondersteunen. Civitates ondersteunt leiders die opkomen voor democratie, maar faciliteert ook het publieke debat en onafhankelijkheid van berichtgeving.
Wij kunnen daarover schamper doen: wat kunnen zestien fondsen nu doen om types als Orbán een halt toe te roepen? Nou om te beginnen nu al meer dan de hele politieke EU samen. Civitates bewijst echter ook het belang van burgerinitiatieven die burgerinititatieven ondersteunen. Dat is niet bepaald een donor darling en het vergt visie en moed om te investeren in iets wat abstract lijkt, maar - zoals in Hongarije - binnen afzienbare tijd ook pijnlijk concreet kan worden. Het is daarom goed dat er fondsen zijn zoals Adessium en initiatieven als Civitates om de basisvoorwaarden voor filantropie te helpen beschermen.
Om anderen te kunnen helpen, moeten wij ook ons zelf helpen als dat nodig is. En dat is het nu tegen de achtergrond van opkomend populisme, vergroting van tegenstellingen en - wie had gedacht dat we dat in 2018 zouden zeggen - een krimpende ruimte voor civil society’s pal in onze eigen achtertuin.
►Lees over dit onderwerp ook uitgebreid in onze topstory: Strijden voor één Europese filantropiemarkt: maar nu slimmer
►Lees alle verslagen van EFC Congres 2018 in Brussel via onze mediapartner Alliance Magazine: klik hier
Filantropie