Boerendomheid

Varkenshoudersbond NVV protesteerde tegen de donatie van de Nationale Postcode Loterij aan Wakker Dier. En nu willen boeren zelf beneficiënt worden van de goede doelenloterij. Dat laatste is waarschijnlijk kansloos, en het eerste duidt op een klassiek misverstand.
Om met dat misverstand te beginnen. De goede doelenloterijen zijn private organisaties die hun eigen beneficiënten uitkiezen. Daar was in het begin van de Postcode Loterij nog weinig bezwaar tegen, maar toen Nederland massaal loten ging kopen, veranderde dat. Toen leek het wel alsof de goede doelenloterij een filiaal van de Belastingdienst was geworden. Maar de Postcode Loterij was en is niet van alle Nederlanders, maar van haar klanten. Zij betalen geen collectieve belasting aan de Van Eeghenstraat, maar kopen massaal en – cruciaal – vrijwillig loten. En zo stemmen ze niet voor de doelen van hun geld via het stemhokje, maar met hun portemonnee. U wilt geen steun voor Wakker Dier? Dan stopt u met loten kopen of gaat u over naar een concurrent.
Waar Nederlanders wél voor kiezen in het stemhokje zijn de politieke partijen die het systeem van kansspelvergunningen, waarbinnen de Postcodeloterij opereert, als zodanig aanpassen (zoals de openstelling van de gokmarkt voor online aanbieders).
Het mag verwarrend zijn dat filantropie vaak actief bijdraagt aan democratisering, maar zelf niet ‘democratisch’ is in de keuze van haar doelen: die weerspiegelen doorgaans de hoogstpersoonlijke idealen van de oprichters of bestuurders.
Als de boeren dat gaan snappen, staken ze wellicht ook hun mallotige protest. Beter dan verongelijkt naar anderen te wijzen en kritiek monddood te maken, is het om energie te stoppen in de hervorming van de bio-industrie.