nlArjen van Ketel, DDB expert en specialist in nalatenschappen dook in de cijfers, die De Volkskrant vorige week publiceerde in het artikel ‘Donaties aan grote goede doelen stagneren door lagere opbrengst uit nalatenschappen’. De krant concludeert: “De 25 grootste [goede doelen, red] zagen hun inkomsten uit particuliere donaties met 0,8 procent dalen naar 755 miljoen euro, blijkt uit een inventarisatie van de Volkskrant. De filantropische instellingen zagen vooral de opbrengsten uit nalatenschappen vorig jaar afnemen. In 2020, toen de sterfte door corona hoger lag, zagen goede doelen inkomsten uit nalatenschappen juist stijgen.” De conclusie van Van Ketel: "Slordig onderzoek, verwarrende conclusies, uiterst foute kop." Hieronder zijn reactie:
Rammelende berichtgeving Volkskrant
De Volkskrant besteedt aandacht aan inkomsten van Goede Doelen, specifiek uit nalatenschappen en andere particuliere bijdragen. Interessant, maar ze maken er een potje van. De sneller lezer zag al dat het beeld dat geschetst wordt niet overeenkomt met wat andere onderzoeken, zoals Geven in Nederland en de Legacy Monitor, laten zien. Hun conclusie is dat de particuliere opbrengsten van de top 25 ontvangers 0,8% (4,8 miljoen euro) dalen, geheel te wijten aan dalende nalatenschappen.
Even een check uit de cijfers die worden geleverd: volgens de krant ontvangt Leger des Heils 13,9 miljoen euro. Maar maar het jaarverslag meldt 32 miljoen euro. Mogelijk zijn hier de totale inkomsten met die uit nalatenschappen verwisseld. Correctie leidt tot +3 procent in plaats van -0,8 procent. Maar de grootste verwarring, of onjuistheid, zit in de kop van het artikel en het beeld dat de Volkskrant daarmee schets.
De Volkskrant vergelijkt 2021 met 2020, beide uitzonderlijke jaren. Als je wat uitzoomt zie je dat particuliere donaties de laatste tien jaar redelijk stabiel zijn (maar het percentage van de bevolking dat geeft, afneemt). Nalatenschappen stijgen echter structureel. Dat was de hoofdconclusie uit het recente Geven in Nederland onderzoek en ook uit de Legacy Monitor onderzoeken in de afgelopen acht jaar. Maar wellicht niet bekend bij de VK-redacteur.
De Volkskrant kijkt dus door een heel klein sleutelgat naar een breed landschap en maakt ook eens knoeper van een fout.
Mijn eigen onderzoeken over nalatenschappen laten zien dat de inkomsten uit nalaten in 2020 met maar liefst 20 procent stegen. In 2021 groeien de inkomsten juist door, zo blijkt uit ons onderzoeks-sample van 28 organisaties. 2020 en 2021 vormen samen zo de sterkste groei die in de laatste 30 jaar is gemeten. 'Stagneren door lagere opbrengst uit nalatenschappen', is dan ook kul.
Waarom ik me er druk over maak? Er is de laatste jaren veel goed onderzoek naar nalaten gedaan, en dat heeft grondige inzichten opgeleverd. Dit VK-broddelwerkje geeft de argeloze lezer een volstrekt achterhaald en foutief beeld over deze steeds belangrijkere vorm van fondsenwerving. Dit blijkt ook weer uit de legacy monitor, die in oktober gepubliceerd wordt. Maar ook uit Legacy Foresight publicaties van de afgelopen jaren.
Kortom slordig onderzoek, verwarrende conclusies, uiterst foute kop.
*****
Arjen van Ketel is adviseur, trainer en onderzoeker en specialiseert zich sinds 2000 in Nalatenschappen. Jaarlijks organiseert hij een zesdaagse opleiding. Arjen is directeur Legacy Monitor Nederland. Op dit moment werkt hij aan de opvolger van zijn Handboek Nalatenschappen voor uitgeverij Walburg Pers.
