Van der Vlies (SGP) wees in zijn vragen op het feit dat veel instellingen in december hun aanvraagformulieren nog steeds niet hadden ontvangen. Dit terwijl de belastingdienst voor de inzending van de aanvraag de deadline van 1 oktober hanteerde. Is het dan niet onredelijk late inzenders te straffen?
De staatssecretaris legt in zijn antwoord op deze vraag de zwarte piet bij de goede doelen. Hij schrijft: "In ruim vijfhonderd gevallen van de 18.000 bleken adresgegevens van organisaties niet actueel te zijn of beschikten nieuw aangemelde goede doelenorganisaties niet over een fiscaal nummer en was er de nodige tijd gemoeid met het alsnog aanvragen daarvan. Door deze omstandigheden konden aanvraagformulieren niet tijdig aan de betrokken organisaties worden verzonden, waardoor ook de retourzending aan de Belastingdienst niet binnen de gestelde termijn kon plaatsvinden."
Hoe zit het met de veronderstelde achterstanden bij de belastingdienst? De staatssecretaris stelt in zijn antwoord dat er 600 instellingen zijn die voor 1 januari een aanvraag hebben ingediend en die nog niet zijn getoetst op het voldoen aan de voorwaarden van de ANBI-regeling. De Jager heeft besloten dat aan alle instellingen die vóór 1 januari 2008 het aanvraagformulier hebben ingestuurd - indien zij voldoen aan de voorwaarden van de ANBI-regeling - een ANBI-beschikking zal worden verleend met terugwerkende kracht tot 1 januari 2008. Wie door de problemen rond adresgegevens toch later was dan 1 januari, en dit aannemelijk kan maken, wordt alsnog per 1 januari ANBI.
Peter Helmer, voorzitter van de Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie (SBF), denkt dat de stroperigheid van de belastingdienst wel erg gemakkelijk wordt afgewenteld op de goede doelen. "Wij pleiten ervoor om de bewijslast om te draaien."
Heeft Helmer al een eerste indruk van het aantal doelen dat haar erkenning als algemeen nut beogende instelling zal kwijtraken? "Wat ik tot nu toe hoor geeft mij het gevoel dat het er niet erg veel zullen zijn," zegt Helmer. "Maar elke onterechte afwijzing is er natuurlijk een teveel. We horen wel signalen dat er in sommige gevallen maatwerk mogelijk is. Er zijn instellingen die hun aanvraag afwijkend hebben ingevuld, bijvoorbeeld indien zij al toelichting hebben verschaft op het formulier zelf. Een aantal van hen hebben in de eerste ronde op puur administratieve gronden een afwijzing ontvangen. Door een aantal organisaties is tegen deze afwijzingen al bezwaar aangetekend. De belastingdienst lijkt redelijk coulant met de behandeling van deze bezwaren om te gaan. Na de eerste bezwaarronde zijn al een aantal beschikkingen alsnog toegewezen."
De SBF en de vier brancheorganisaties zullen er de komende maanden bovenop zitten, zegt Helmer. "Onze insteek is dat ook de 600 doelen die nog niet als ANBI zijn erkend met terugwerkende kracht erkend worden, dus per 1 januari 2008, indien zij aan de voorwaarden voldoen. We verwachten dat de eerste slag voor de zomer wel door de belastingdienst is gemaakt. Daarna volgt de verdieping. Het ANBI-team zal haar gegevens naast die in de aanvraag leggen en om aanvullende informatie gaan vragen. We zijn zeer nieuwsgierig hoe dit intensieve traject gaat uitpakken."