In 2009 voerde DDB Expert Cultuur Roy Cremers gesprekken met een aantal decisionmakers in de kunst- en cultuursector over hoe het ondernemerschap daarin gestimuleerd zou kunnen worden. Dit leidde uiteindelijk tot de ontwikkeling van voordekunst.nl. Inmiddels is dit platform een volwassen organisatie en is crowdfunding algemeen goed. Wat zijn de huidige uitdagingen voor de cultuursector? En waar gaat het naartoe met cultuurfinanciering? Om op deze vragen antwoord te krijgen zocht Cremers opnieuw enkele smaakmakers uit de financiële en creatieve sector op. In dit interview: Ali Niknam (1981).
Ali Niknam (1981) is ondernemer en geboren in Canada. Hij is oprichter van bunq,TransIP en The Datacenter Group. Ali woont in Amsterdam. Ik sprak hem op 9 juli op het kantoor van bunq in de buurt van Amsterdam Sloterdijk.
Roy: Als ik zeg: cultuurfinanciering. Wat denk jij dan? Ali: Kijk, dit is denk ik een van de problemen in onze huidige samenleving. Als mensen iets niet kennen, dan is de eerste reflex om negatief te zijn. Dat geldt dus ook voor cultuur en het financieren ervan. Het is heel belangrijk dat mensen weten wie kunstenaars zijn en dat zij een onderdeel vormen van onze samenleving. Je bent nu eenmaal kunstenaar of niet. Het is geen keuze. Dat vind ik het mooie aan een crowdfundingplatform als voordekunst, dat je laat zien wie kunstenaars zijn.
Momenteel zijn er te veel tegenstellingen in onze maatschappij en er heerst veel negativiteit. Links versus rechts. Asielzoekers zijn hulpbehoevend en vaak gevlucht voor oorlog en dan worden ze door sommigen gezien als gelukszoekers. Artsen die een goedbetaalde baan aanzich voorbij laten gaan om ontwikkelingshulp te gaan doen, worden als geitenwollensokkentypes neergezet en kunstenaars, mensen die hun leven in het teken van creëren zetten, worden als lui getypeerd. Ik kan daar niet goed tegen.
Dat is voor mij een van de redenen geweest bunq op te richten. Naast de misstanden in de financiële sector, miste ik ook een bepaald wij-gevoel; dat wil ik met bunq weer terugbrengen. Het is niet voor niets dat we als ‘bunq together’ hebben geïntroduceerd, want ons product maken we met elkaar.
Roy: Je hebt recent ook de mogelijkheid voor crowdfunding geïntroduceerd. Wat is daarvan de achterliggende gedachte? Ali: Je bedoelt bunq.me? Kijk, dit is zo’n voorbeeld van onze klanten serieus nemen. Het idee ontstond uit de community en het leek ons zelf ook leuk. Ieder lid van bunq kan een eigen pagina aanmaken waar hij donaties (of gewoon geld) op kan ontvangen en dit op een hele laagdrempelige manier. Noem het crowdfunding. We willen echter geen platform gaan runnen, en deze functie is nog niet ‘af’. De ontwikkeling ervan laten we afhangen van wensen uit de community of van buitenaf. Er is nog veel meer mogelijk.
Roy: Bij voordekunst hebben we ons de afgelopen jaren gespecialiseerd in crowdfunding voor kunstenaars, met als belangrijkste doel niet het geld, maar juist de relatie tussen kunstenaars en hun publiek. De komende jaren willen we juist dit natraject voor kunstenaars beter faciliteren, bijvoorbeeld door het aanbieden van ‘tools’ om hun netwerk actief te houden. Hoe kijk jij hier tegenaan? Ali: Ik snap heel goed wat je wil, en dat juich ik ook erg toe, maar ik denk dat veel kunstenaars, in ieder geval degenen die ik ken, daar totaal niet toe in staat zijn. Ze zijn kunstenaar en geen social media-expert. Ik denk dan ook niet dat je dit bij kunstenaars neer moet leggen, maar dit in de vorm van een service moet doen. Net zoals Airbnb ooit adverteerders hielp bij het maken van professionele foto’s, zo kan voordekunst makers helpen bij het onderhouden van hun netwerk en social media presence door hier een klein team van experts op te zetten. Dit kost een bepaald bedrag, hiervoor kunnen ze een aantal kunstenaars helpen. De kosten gedeeld door het aantal gebruikers is de fee die je vraagt. Je biedt het makers dan als een extra service aan.
Roy: Dit staat een beetje haaks op wat wij nu beogen: we bieden kunstenaars de handvatten, maar vinden dat ze het uiteindelijk wel zelf moeten doen. Veel Nederlanders zijn vervreemd geraakt van kunst en cultuur omdat het als overheidstaak werd gezien. De sector heeft dit zelf grotendeels in stand gehouden, door zich vrijwel volledig op fondsen en overheden te richten, dus wij willen juist die balans weer terugbrengen. Door je tot je publiek te verhouden, ontstaat er meer draagvlak, helemaal nu de politiek steeds meer naar“het volk” luistert. Ali: Ik denk niet dat dit realistisch is. Je zult er wellicht in slagen, maar ik vind dat je mensen in hun kracht moet zetten. Bij kunstenaars is dit niet zozeer het sturen van nieuwsbrieven en updates. Als je hier experts op zet die de belangen van kunstenaars bij het grotere publiek behartigen, dan bereik je uiteindelijk ook je doel. Tja, kijk, het maakt uiteindelijk ook lui, subsidies. Als je weet dat er ergens geld ligt, dan doe je er minder hard je best voor.
Roy: Daar maak ik me dus zorgen om. Als je je bestaansrecht als vanzelfsprekend ziet, dan heb je een probleem. Veel culturele instellingen zien dit zo. Ze lijken stil te staan terwijl de maatschappij zich razendsnel ontwikkelt. Dan denk ik regelmatig: volgens mij zijn deze instellingen er over twintig jaar niet meer. Ali: Dat is hetzelfde met banken. En dat vind ik totaal geen probleem. We leven in een tijd van verandering, er zijn volop mogelijkheden, ik hoop alleen wel dat er de juiste keuzes worden gemaakt.
Roy: Wat heb je zelf met creativiteit? Ben je cultureel geïnteresseerd? En hoe blijf je geïnspieerd?
Ali: Ik heb heel weinig tijd, maar heb een voorliefde voor mensen die dingen creëren. We hebben hier bij bunq ook mensen die heel creatief zijn, daarmee omring ik me graag.
Ik put heel veel energie uit kleine dingen. Het gegeven dat iemand zegt lidte zijn van bunq, dat vind ik geweldig. Daar kan ik de hele dag van genieten. Laatst stond er iemand voor mij in de rij en hij betaalde met een bunqpas. Ik gaf hem een compliment over zijn pas en hij zei: it’s from a really great bank. Daar heb ik het nu nog over.
nl
