De boardroom is de ‘cockpit’ waarin bestuurders en toezichthouders regelmatig moeilijke keuzes moeten maken. Bij morele dilemma’s kunnen normen en belangen conflicteren. Het bekende morele kompas geeft maar één te volgen richting aan. Volgens Lückeradt een veel te simpele voorstelling van zaken. Haar boek beschrijft ze inzichten uit en psychologie en corporate governance ‘over morele oordeelsvorming en de relatie met stakeholder-denken’.
Regels en plichten
Eerst de theorie. Lückeradt onderscheidt twee soorten morele oordeelsvorming: de ene is gericht op onmiddellijk nut (‘utilitaristisch’) de andere op de beroepsethiek (‘deontologisch’). Het eerste type, geïnspireerd op de Schotse filosoof David Hume, stelt het grootst mogelijk welzijn, geluk of nut centraal; het tweede, geïnspireerd op de Engelse filosoof en econoom John Stuart Mill, focust op universele regels en plichten die moeten worden gevolgd.Nu de praktijk. Tegemoetkomend aan omgang met morele normen, de dilemma’s op het vak van corporate governance en de vele biases die zich voordoen in de bestuurskamer, introduceert Lückeradt een vijf stappenplan. Dit plan is deels gebaseerd op dat van het Australische Institute for Company Directors (AICD). Deze handreiking vraagt van bestuurders en toezichthouders de nodige perspectivische lenigheid.
- Definiëren van het dilemma (define):
- Verkennen van alle opties (shape):
- Evalueren van de beste opties (evaluate):
- Aanscherpen van de keuze (refine):
- Uitvoeren én communiceren van de keuze (act):
Intuïtieve oordeelsvorming
We kennen Lückeradt van haar Female Board Index. Daarin maakt ze de percentage vrouwelijke bestuurders (15% in 2023) en commissarissen (39% in 2023) bij 88 Nederlandse beursgenoteerde bedrijven inzichtelijk. Uit diverse hypotheses blijkt dat vrouwen bij oordeelsvorming sneller de morele kant kiezen dan mannen. ‘Vrouwen neigen eerder naar intuïtieve oordeelsvorming terwijl mannen neigen naar de rationele afweging en focussen op de gevolgen’Morele dilemma’s in de boardroom geeft een goed inzicht in de gang van zaken in bestuurskamers. In dit segment van de vakliteratuur passen ook boeken als Onder commissarissen van Marilieke Engbers (2021) en Het spel in de boardroom. Behavioral governance voor commissarissen van Jan Stolker – aangekondigd voor december 2023. Resumerend: Morele dilemma’s in de boardroom is voer voor bestuurders van en toezichthouders op fondsen.
Mijntje Lückeradt-Rovers, Morele dilemma’s in de boardroom (Mediawerf 2023).
Als relatie van het Fondsenboek maken we u graag attent op ons sterk vernieuwde De Dikke Blauwe Journaal. Deze uitgave verschijnt iedere twee weken en staat vol met nieuws en opinieartikelen voor de filantropiesector en vermogensfondsen.
Wilt u ook elke twee weken gratis De Dikke Blauwe Journaal ontvangen? Vul dan hier het formulier in. U krijgt dan ook de columnbundel Schuringa totaal los van ir. Han A. Schuringa jr. toegezonden. Deze ontvangt u voor eind november kosteloos op uw deurmat.